Türkiye’deki tüm paralı köprü, otoyol ve tünelleri uzun bir süredir yabancı plakalı araçlar bedava kullanıyor. Bu “beleş geçiş” meselesini ilgili bakanlıklar ve kurumları da yıllardır seyrediyor. Sadece ücretsiz geçmiyorlar, ayrıca kesilen trafik cezalarını da ödemiyorlar. Bir yanlış anlaşılmayı da düzeltelim: “Yabancı plakalı araçlar ödemiyorlar” ifadesi doğru değil. Çünkü ülkemiz tahsil etmiyor, edemiyor.
Bakanlıklar arasındaki kavgalar, tartışmalar sebebiyle Türkiye’ye giriş/çıkış yapan yabancı plakalı araçları takip ve tahsilat için sistem kurulamadığından ülkemiz yıllar boyunca milyarca para kaybetti. Hâlbuki 1-2 aylık geçiş ücretiyle bu sistem rahatlıkla kurulabilir, böylece ülkemizin onuru da yıllarca ayaklar altına alınmamış olurdu. Çünkü en sıradan ülkeler de dahi böylesine bir saçmalık yok.
Yanılmıyorsam yaklaşık 15 yıldır bu konuyu kamuoyunun gündemine getiriyorum. Medya da bu saçmalığı takip edip, yazan bir kişi ben oldum. Ülkemizi “yolgeçen hanına” çeviren bu meseleye maalesef medyamız da duyarsız kaldı. İşin ciddiyetini anlamadı. Beni de yalnız bıraktı.
Tuhaflıklar da yaşadım. Ben bu konuyu her yazdığımda ilgili bakanlıklar tarafından, “sorun çözüldü” diye her defasında kandırılmaya çalışıldım. Bana sürekli olarak yalan söylendi. Zaten son yılların trendi de yalanda uzman, işini bilmeyen, dersini çalışmaya, ama kurumunda uçan sineği bile habere/içeriğe dönüştürmede mahir basın müşavirleri…
Tik Tok’a, sosyal medyaya, tek kişilik orası burası oynayan medya canavarlarına malzeme, içerik üreten bu tipler, iki kelime yalanı benden esirgeyecek değiller! Ama beni kandırmaya çalışanlar arasında sadece basın müşavirleri yoktu. Bakanlar, müsteşarlar, müsteşar yardımcıları ve son yıllarda “mesele çözüldü” yalanıyla devreye giren bakan yardımcıları da oldu.
Neticede yalanları bir kez daha hem de bir kanun teklifiyle ortaya çıktı: “Yabancı araç meselesi halen daha çözülmemiş.” Şu an bile yabancı araçlar ülkemizin imkânlarını “beleş” kullanmaya devam ediyormuş.
Bu konuda AK Parti milletvekilleri kanun teklifi hazırlamış. Özel şirketler tarafından işletilen otoyol, köprü ve tünellerden geçen yabancı araçlar dikkate alan bir kanun teklifi…Anlaşılan özel şirketlerin zararı vekillerimizi üzmüş. Halbuki yıllardır kamu ve özel sektöre ait tüm ulaşım sistemlerini kullanan yabancı plakalı araçlardan tahsilat yapılamıyordu. Defalarca yabancı plakalı araçların durumunu yazmama rağmen iktidar veya muhalefetten bir tane dahi milletvekilinin, “bu mesele nedir?” diye sormadığını da buraya not düşmek istiyorum.
Şimdi Anadolu Ajansı’nda dün yer alan habere bir göz atalım:
“Yabancı plakalı araçlar, otoyol ücretlerini ödemeden ülkeden çıkamayacak. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yarın (bugün) görüşülecek kanun teklifine göre, ödenmeyen geçiş ücretleri ve cezalar, tebligat şartı aranmaksızın gümrük kapılarında tahsil edilebilecek. Kanun Teklifine göre, yabancı plakalı araçların, özel şirketlerce işletilen otoyollardan geçişleri sonrasında ödemedikleri ücretler ve cezalar tahsil edilmeden Türkiye’yi terk etmelerine izin verilmeyecek.”
Haberden, kısa süre önce Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğüne bağlı ulaşım sistemlerini kullanan yabancı araçlardan tahsilat yapılabilmesi yönünde bir düzenleme yapıldığı, ama özel şirketlerin işlettiği yerlerin açıkta kaldığı anlaşılıyor. Bu da ayrı garip bir durum. 25 Aralık 2024’te ise ilgili yönetmelikte bakanlığın isminden “denizcilik” ibaresinin çıkarılması yönünde bir düzenleme yapılmış. Demek ki ülkenin kaynaklarını yabancıların bedava kullanması o kadar önemli değilmiş!
Yıllardır böyle bir sorun var, ama çözerken bile düzenlemeler yanlış, eksik yapılmış. Nedense mesele tam olarak çözülmek istenmemiş! Yabancı plakalı araçlar özel şirketlerimize ödeme yapmayınca bundan Ulaştırma Bakanlığı bir sıkıntı yaşamaz, ama ülkenin zararı olur. Köprü, otoyol ve tünellere her yıl garantili geçiş için yüklü ödemeler yapılırken, yabancı plakalı araç mevzusunda acaba özel şirketler neden unutmuş olabilir? Benim bir bilgim yok. Sanıyorum bilgilendirebilecek biri de olmayacak!
Samimiyetle ifade ediyorum; bu yabancı plakalı araç meselesini takip etmekten yoruldum. Çünkü ilgili bakanlıklara başvurup bu hususta doğru bilgi alma şansımın sıfır “0” olduğunu defalarca tecrübe ettim. Umarım, ilgili bakanlıkların bu işe neden yıllarca duyarsız kaldıklarını Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ekibine inceletir ve biz de bilgilenmiş oluruz.
Peki, yarım yamalak dahi olsa bu konunun çözümü yönünde ne zaman gayret gösterilmiş olabilir? Size unutamayacağınız şekilde hatırlatma yapacağım; 2022’de Çanakkale Köprüsü hizmete girinceye kadar yabancı plakalı araç konusunda düzenleme yoktu. Bu detay bilgiyi bir soru üzerine dönemin Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu açıklamıştı. Bu gelişme üzerine 21.02.2022 tarihli yazımın başlığı doğal olarak, “Yabancı plakalı araçlar Çanakkale Köprüsü’nden bedava geçecek!” Şeklinde olmuştu. (https://www.haberturk.com/yazarlar/guntay-simsek-1019/3351729-yabanci-araclar-canakkale-koprusunden-bedava-gececek)
Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun Şubat 2022’de CNN Türk’e yabancı plakalı araçlarla ilgili yaptığı açıklaması şöyleydi;
“Yabancı plakalı araçlarla ilgili bir sıkıntımız var, doğrudur. Ama onu da çözdük. Gümrük kapılarında artık çıkarken onu çözüyoruz şu anda. O konuda Ticaret Bakanlığımızla da Gümrük Müdürlüğümüz ile de anlaştık. Bu araçlar geçtiği otoyol ücretini ödemeden ülkeden çıkamayacak. Tahsilat yapılacak, oradaki o eşitsizlik de ortadan kaldırılacak. Ekonomik kayıp olmayacak. Almış olduğu hizmetin bedelini tabi ki ödemek zorunda olduğu için o problemi çözmüş oluyoruz. Şu an sistem bazı kapılarda kuruldu, diğerlerinde de kurulmaya devam ediyor.”
Anlaşılacağı üzere Çanakkale Köprüsü hizmete girdiğinde, yabancı araçlar geçiş için para ödemiyordu. Dönemin Ticaret Bakanı Mehmet Muş da gümrüklerden sorumlu olmasına rağmen bu problemin ortadan kalkması için bir şey yaptığını hatırlamıyorum.
Neticede aradan 3 yıl geçmiş halen daha doğru dürüst sistem kurulmamış. Ama, “niye çalışmadın, sistemi kurmadın, Türk vatandaşları ödeme yapmayınca peşine düşülüp yüksek cezalarla geçiş ücretleri alınırken, neden yabancıya köprü, otoyol ve tünelleri peşkeş çektin” diyen olmadığı için sorumluları rahat davranmış!
Maddi kaynağa en fazla ihtiyaç duyulan bir zamanda Maliye ve Hazine Bakanlığı da bu hususta niçin bir refleks göstermemiş anlamadım. Çünkü halen daha tam bir çözüm yok. Bakalım kanun teklifiyle nasıl bir netice alınacak? Yaşananlardan ders çıkarılacak mı?
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYIN
Yazarın Diğer Yazıları
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
