ABD Savunma Bakanlığı, Türkiye’nin F-35 Lightning II’nin tedarik zincirine katılımının çoğunu bu yılın Mart ayında kadar sonlandırmayı amaçlıyor.
ABD Savunma Bakanlığı’nın satın almadan sorumlu müsteşarı Ellen M. Lord tarafından yapılan açıklamada, “Türkiye’nin Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) programına olan katılımının çoğu Mart ayında sona erecek olsa da, Lockheed Martin ve Pratt & Whitney ile ilgili bazı çalışmaları 2020’nin sonuna kadar devam edecek” dedi.
Türk firmaları Joint Strike Fighter (JSF) F-35 projesinde neler yapıyor?
Alp Havacılık: 2004 yılından bu yana programa destek veren Alp Havacılık, F-35 uçak gövdesi yapısal parçaları ve asambleleri, iniş takımı bileşenleri ve motor için F135 motoru titanyum entegre kanat rotorları üretiyor.
ASELSAN: F-35 Elektro Optik Hedef Sistemi’nin parçası olan gelişmiş optik bileşenler için üretim yaklaşımları geliştiren ve F-35 CNI Aviyonik Elektronik Arabirim Kontrol Cihazı üzerinde Northrop Grumman ile birlikte çalışan ASELSAN tam ölçekli üretim faaliyetlerini de başlattı.
AYESAŞ: AYESAŞ şu anda iki temel F-35 bileşeni olan füze uzaktan kumanda arabirimi ve panoramik kabin ekranının elektronik kartlarının tek tedarikçisidir.
FOKKER ELMO: F-35 Elektrik Kabloları ve Ara Bağlantı Sistemi’nin (EWIS) yüzde 40’ını üretmekte olan FOKKER ELMO ayrıca, tüm merkezi bölüm kablo sistemleriyle TAI’yi destekliyor. FOKKER ELMO ayrıca motor için, büyük bir kısmı İzmir’deki tesislerinde üretilen EWIS’i geliştirdi.
HAVELSAN: 2005 yılından bu yana F-35 eğitim sistemlerini destekleyen HAVELSAN, gelecekte Türk F-35 Entegre Pilot ve Bakım Eğitim Merkezi (ITC) ve Türkiye’deki ilgili eğitim sistemlerinin geliştirilmesi için öncü bir rol üstlenmektedir.
Roketsan ve TÜBİTAK-SAGE: ROKETSAN ve TUBITAK-SAGE birlikte, 5. nesil savaş uçağı F-35 uçağında dahili olarak kullanılacak hassas güdümlü Stand-off Füzesi’nin (SOM) geliştirme, entegrasyon ve üretimini yürütüyor.
Kale Havacılık: 2005 yılından bu yana F-35’i destekleyen Kale Havacılık, TUSAŞ ile birlikte F-35 uçak gövdesi yapısal parçalarını ve düzeneklerini üretiyor. Üç uçak tipinin de iniş takımı kilit asambleleri için Heroux Devtek’i tek tedarikçi olarak destekleyen Kale Havacılık ayrıca, motor donanımlarının üretimi amacıyla İzmir’de Pratt & Whitney ile bir ortak girişim oluşturmuştur.
MIKES: 2004 yılından bu yana F-35 Programı’nı destekleyen MIKES, British Aerospace Engineering (BAE) ve Northrop Grumman için F-35 uçak bileşenleri ve asambleleri sağlıyor.
TUSAŞ: 2008 yılından beri F-35 Programı’nı stratejik olarak destekleyen ve tüm F-35 uçaklarında kullanılan donanımları sağlayan TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii), Northrup Grumman ile birlikte uçak orta gövdesi üretim ve montajı, kompozit dış kaplama ve silah bölmesi kapakları ile fiber kompozit hava girişi kanallarının üretimini yürütüyor. Havadan Yere Pilonlar ve adaptörler dahil F-35’in Alternatif Görev Ekipmanları’nın (AME) yaklaşık yüzde 50’sini üreten TUSAŞ, ayrıca Otonom Lojistik Global Destek (ALGS) sistemi kapsamında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin organik depolarını temsil etmek üzere seçilmiştir.
Lockheed Martin tarafından şu ana kadar Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na, 4 adet F-35A Lightning II savaş uçağı teslimatı yapılmıştı. İlk Türk pilotları ve bakım ekibi, Luke Hava Üssünde bulunan bu uçaklar ile eğitim görmüş ve “hoca” olmaya hak kazanmışlardı. Bu dört adet F-35A uçağının ve Lockheed Martin tesislerinde test faaliyetleri tamamlanan beşinci uçağın, ABD Hav Kuvvetleri (U.S.A.F.) tarafından satın alınması bekleniyor.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
