Habertürk yazarı Güntay Şimşek yazdı
gsimsek@haber.aero
Bozuk tuvaletler acil iniş yaptırıyor
Uçak seyahatlerinde mesafe uzadıkça yolcuların tuvaleti kullanma oranı da artıyor
Hatta bazı uçaklarda tuvalet önünde kuyruklar bile oluşur. Özellikle ikram sonrası ve yolculuğun sonuna doğru bu daha sık görülür. Yolcular kısa uçuşlarda tuvaleti fazla kullanmasalar da uzun yolculuklarda ziyaret etmeyeni yok gibidir. Boeing 737 ve Airbus A320 ailesi gibi dar gövde uçaklarda 3 veya 4, A380, 747-8, A330 ve 777 gibi geniş gövde uçaklarda ise 10 ila 20 arasında tuvalet bulunur.
Uçaklarda yolcu başına kaç tuvalet olacağı hususunda şu ana kadar koyulmuş uluslararası bir kural yok. Tuvalet konusuna dünya havacılık sektörü; uçak üreticileri ve havayolları, yolcu konforu açısından bakıyorlar. Uçuş emniyeti ve güvenliği kapsamında görülmediğinden bir uçakta yolcu başına kaç tuvalet olması gerektiği konusunda müeyyidesi olan bir karar da bulunmuyor. Ancak bir uçakta tüm tuvaletler kullanım dışı olursa, o uçağın acil olarak, en yakın meydana inmesi gerekiyor. Tuvalet sistemi arızalı uçakların uçabilmesi, sefere konması ise şirket kurallarına ve havayollarının yolcularına verdiği değerle ilgili bir durum.
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) gibi düzenleyici kuruluşların uçaklarda yolcu başına kaç tuvalet olması gerektiği, kaçı arızalı olunca o uçağın sefere çıkamayacağı konusunda bir düzenlemesi bulunmuyor. Bir çok şirket tuvaletlerin sayısını, alanının büyüklüğünü ve kaç arızalı tuvaletle uçuş yapabileceğini yolcu konforu kapsamında ele alıyor.
THY arızalı tuvaletle uçmuyor
Türk Hava Yollarında (THY) uçak tuvaletlerinin yüzde 50’si arızalı olması halinde, o uçak sefere çıkamıyor. Bu kararın alınmasının da ilginç bir hikayesi var. Benim ve Habertürk Airport’taki ekibimin yaşadığı epeyce de tecrübe söz konusu. Tabi siz THY’nin böyle bir kararı neler yaşandıktan sonra aldığını merak ediyorsunuz. Bu kararın ardında bugün THY’deki çoğu personelin de bilmediği ilginç bir hikaye var. Yurtiçinde yeni bir hattın açılışına THYyöneticileriyle birlikte, Ankara’dan Ulaştırma ve diğer bakanlıklardan da üst düzey katılım oluyor. Toplam 3 tuvaleti bulunan dar gövdeli uçakla yapılan hat açılışında, ekonomi yolcularının kullandığı arkadaki 2 tuvalet kullanım dışı oluyor. Mecburen ekonomi yolcuları, business bölümdeki tek tuvaleti kullanmaya başlıyor ve önünde kuyruk oluşuyor. Bu esnada Ankara’nın üst düzeyine ve THY yöneticilerine, kabin personeli ikram servisi yapmaya çalışınca tuhaf bir durum oluşuyor. Ve bu karar alınıyor.
Bazı havayollarının, tuvalet arızasının, uçakların uçuşunu engelleyen belli şirket kuralları bulunuyor. Genel uygulama olarak business’ta 1, ekonomi bölümünde 2 tuvaletin arızalı olması halinde uçak seferden çekiliyor. Şirketlerin bu şartlarda müşterisine verdiği konforu yerine getiremeyeceği için birbirlerini taklit ederek veya hizmette yarış adına bu kuralları koyuyorlar. Yıllardır sektörü takip eden Güntay Şimşek olarak bana sorarsanız, bu işe uluslararası düzenleyici kuruluşların bir standart getirmesi gerektiğini söylerim. Ya da uçakta, tuvalet kuyruğunda yolcular arasında çıkacak bir kavganın, tartışmanın uçuş güvenliğini tehlikeye soktuğunu görmemiz gerekecek. Böyle bir durumda ilgili kuruluşlar harekete geçip, kurallar koyacaktır.
