gsimsek@htgazete.com.tr
Uçaklar aerodinamik yapılarıyla, ait oldukları şirketlere özgü gövde, kuyruk ve kanat uçlarındaki renkleriyle dikkat çekerler. Ama tüm ticari yolcu uçakları ve iş jetlerinde tercih edilen renk beyazdır. Uçaklarda beyaz renk kullanılmasının ilk tercihi daha fabrika çıkış aşamasında başlar ve ait olduğu şirket çatısı altında da devam eder. ‘Uçaklar neden beyaz?’ sorusuna 3 gerekçeyle katalog cevabı vardır. Yıllardır da bazen ilginç uçak boyamaları ortaya çıksa bile bu gerekçeler değişmez, değişmiyor.
Uçaklar aerodinamik yapılarıyla, ait oldukları şirketlere özgü gövde, kuyruk ve kanat uçlarındaki renkleriyle dikkat çekerler. Ama tüm ticari yolcu uçakları ve iş jetlerinde tercih edilen renk beyazdır. Uçaklarda beyaz renk kullanılmasının ilk tercihi daha fabrika çıkış aşamasında başlar ve ait olduğu şirket çatısı altında da devam eder. ‘Uçaklar neden beyaz?’ sorusuna 3 gerekçeyle, katalog cevabı vardır. Yıllardır da bazen ilginç uçak boyamaları ortaya çıksa bile bu gerekçeler değişmez, değişmiyor.
Beyazın uçaklarda olmasının birinci sebebi güvenlik. Uçakların bir çok aksamı sıcağa karşı duyarlı kompozit ve plastik malzemelerden yapılıyor. Özellikle uçağın radom olarak isimlendirilen burnunda radar ve kontrol ekipmanlarının olduğu bölüm önemlidir. Buralarda ısınmayı azaltmak için özellikle beyaz veya parlak renkler kullanılır. Aynı durum uçağın hassas olan diğer bölümleri için de geçerlidir ve beyaz bu sebeple tercih edilir.
Öte yandan uçakların gövdesinde meydana gelebilecek çatlak, çizik, yağ-yakıt sızıntısı veya ezik-göçük gibi çeşitli hasarların beyaz renkte daha çabuk ve kolay tespit edilerek, zamanında müdahale edilmesine imkan vermesi sebebiyle bir yönüyle zorunlu tercih ediliyor.
İkinci ve üçüncü neden ise tamamen “duygusal”, yani ticari gerekçelerden oluşuyor. Uçaklar gökyüzünde uçarken ve yerde beklerken sürekli güneşin altında faaliyet yaptıkları düşünülürse, beyaz rengin güneş ışınlarını yansıtarak, kabinde sağladığı ısı avantajının ekonomik verimliliğini şirketler göz ardı etmiyor. Ve son gerekçe ise beyazın diğer renk seçeneklerine göre daha iyi maliyet avantajı olması. Gerek fabrika çıkışı boyamada ve gerekse uçağın sonraki yıllarda başka şirketler çatısı altına girerken kurumsal renklerine alması sebebiyle daha az maliyetli olması nedeniyle beyaz tercih ediliyor.
Öte yandan uçakları rengarenk boyamanın kullanım süresi içinde ciddi bir maliyeti ve uçakları yıpratması da söz konusu olduğundan beyaz havacılığın bir numaralı tercih olmaya devam ediyor.
Her havalimanındafarklı renk hâkim
Havalimanlarındaki renk hâkimiyetine gelince… Her ülkenin bayrak taşıyıcı veya milli havayolunun renkleri, ilgili ülkenin dünyaya açılan ana meydanı başta olmaz üzere diğer havalimanlarının da renklerini belirler. Çünkü bayrak taşıyıcı şirketin renklerine boyanan uçaklar, kendi ülkesinin meydanlarında ağırlıklarını hissettirir. Mesela Türkiye’de havalimanlarında uçakların rengi Türk Hava Yolları ( THY) sebebiyle kırmızı beyazdır. Katar’ın bayrak taşıyıcısı Katar Havayolları’nın merkezi Doha’daysanız apron bordo renkler, Almanya’daysanız lacivert kuyruklar, Londra Heatrow’da British Airways’in kırmızısı dikkatinizi çeker. Gövdeden ziyade, kuyruk ve kanatlardaki boyamalar daha fazla göze çarpar.