Yolcular uçak içinde ekonomi veya business sınıfta seyahat etseler de kendilerini rahat hissettikleri yerde oturmak isterler. Business uçanlarda ön sırada 1-A veya uçağın konfigürasyonuna göre koltuk numarası değişiklik gösterse de diğer cam kenarı 1K’da oturmak bazıları için anlamlı olabilir. Fakat sık uçanlar genelde ön sırayı pek tercih etmezler. Ancak ön sıralar bazı havayollarının protokol için dikkat ettiği bölümler olarak bilinir. Türk Hava Yollarının arasında yer aldığı şirketler, bu koltukları son ana kadar yolcu tercihini açmazlar. Her havayolunun da bu ve benzer türden koltuk politikası mevcuttur.
Fakat bu defa business class’a değil, ekonomi sınıfında uçağın en arka bölümüne dikkatinizi çekmek istiyorum. Dar gövdeli bir uçakta ekonomi sınıfı yolcusu olarak neler yaşanıyor, onları aktarmak istiyorum. Hangi bölümde uçarsam uçayım, uçakta keşfe çıkmayı severim.
Ekonomi bölümünde yolcularının en çok oturmak istedikleri koltuklar kuşkusuz acil çıkışlardır. Burada yolcuya önemli sorumluluklar düşse de yolcular bu koltuklardaki ayak boşluğunu önemserler. Bazılarında diz mesafesi çoktur veya önünde koltuk yok ve boştur. Bu durumu daha önceki zamanlarda çözen yolcular bu koltuklarda rahat uçma şansı yakalıyorlardı. Fakat bu bölümde uçmak artık lüks oldu. Çünkü havayolu şirketleri size acil çıkışla ilgili ne kadar sorumluluk yüklerse yüklesin, bu koltuklar için ekstra ücret talep etmeye, buralardan ilave para kazanmaya başladılar. Geç fark edilmiş bir havayolu stratejisi olarak değerlendirilebilir, ama havayollarının lehine bir durum.
Peki ekonomi bölümünün en rahatsız, en gürültülü, uyumanın imkansız olduğu, en zor seyahat edilen koltuğu hangisi merak ettiniz mi? Easyjet’in uluslararası 10 bin yolcuyla yaptığı ankette yolcuların en çok tercih ettiği koltuk 7-F cam kenarı. Ankete göre yolcuların % 59’u da cam kenarında yolculuk etmek istiyor. Yolcu milliyetlerine göre bu tablo değişebiliyor. Portekizlilerin %80’i cam kenarı, Almanların % 48’i koridordaki koltuklarda oturmayı tercih ediyor.
Bu ankete Türklerde dahil olsaydı, nasıl bir sonuç ortaya çıkardı? Türk yolcuların ne kadarı en arka koltuklarda oturmak isterdi? Diğer ülkelere göre arka koltukları tercih edenler bizler mi olurduk? Okul hayatı boyunca en arkada oturma arzusu taşıyan öğrencilerimiz büyüdüklerinde tablo ne kadar değişmiş olabilir?
Tamamı dolu olmayan bir uçakta genelde ön ve en arka taraflar dolu olur. Uçaklar boş olduğu zaman arka koltuklara geçenler, ‘Yanıma kimse gelmez, rahat uçarım. Hatta uzanır uyurum’ mantığıyla hareket ederler. Fakat bazı istisnalar hariç uçakların arka koltukları uzanmanıza fırsat verse bile tercih edilecek yerler olmadığını bilmenizde fayda var.
Havayolları da halen daha arka koltukları iyileştirmeme inadına devam edip, normal koltuklarla aynı fiyattan satmaya devam ediyorlar. Acil çıkışlara oturmak isteyen yolcudan ilave para isteyen şirketlerin, çoğunlukla zorunluk olarak arka koltuklara oturmak zorunda olanlara da jestle indirim yapması gerekmez mi? Hatta pazarlama aşamasında arka koltukları uygun fiyatlara satmaları gerekir. Neden mi?
Evet, diz boşluğu olan acil çıkışlara ekstra ücret isteyen havayolları, en arka bölümde arkaya yatmayan veya çok az yatan koltukları da daha düşük bedele satmalılar. Cazip rakamlar olursa mutlaka alıcısı çıkacaktır.
Dar gövde tek koridorlu uçaklarda en arka koltukların ciddi handikapları var. Aynı durum geniş gövdeli uçaklarda mutfak (galley) ve lavabolara yakın olan koltuklar içinde geçerli. Çift koridorlu uçakları bölümlere ayıran ara noktada yer alan bu alanlar da bir yönüyle dar gövde modellerin arka koltuklarıyla aynı durumdadırlar. Bu sebeple uçuş öncesinde koltuğunuzu erkenden ve bilinçli olarak ayırın, chek-in işleminizi son dakkikaya ve havayoluna bırakmayın. Bu işlemlerde sona kalırsanız, arka koltuklar sizi bekliyor olabilir. Ama bekleyen sadece onlar olmayacaktır. Buyurun bakalım arka koltukta neler oluyor?
Yatmayan koltuklar burada
Geniş gövdeli, çift koridorlu Airbus A350 veya A380’lerin tüm koltuk tasarımında arkaya yatma özelliği vardır. Arka koltuklar da istisna değildir. Fakat dar gövdeli mesela Airbus A-320 veya A321 gibi uçakların konfigürasyonundan dolayı en arka koltuklar yatmaz. Yatabilmesi için arkada birazcık boşluk olması gerekir. Bunun için de bir sıra koltuğun uçaktan kaldırılması veya koltuk aralıklarındaki diz mesafesinin daraltılması gerekir. Her iki durumda sıkıntılı olunca, arka koltuğun konforundan feragat ediliyor. Böylece bu koltuklarda yolculuk edeneler uçuş boyunca dik oturmak zorunda kalırlar. Uçuş süresi uzadıkça şikayet oranı da artar. Yolculukta bazen bel ve boyun ağrılarıyla sonlanabilir.