Havacılık sektörü COVİD-19’un etkisini azaltmasıyla geçen yıl hızlı bir geri dönüşe imza attı. Başta pilotlar olmak üzere sektör çalışanları da yoğun bir sene geçirdi. Salgında çalışamamaktan şikayetçi olan pilotlar bu seferde çok uzun süre uçmaktan, uçuş saatlerinde limitlerin tavan yapmasından şikayetçi oldu.
Ancak tahminler küresel ölçekte 2023 yılının kokpit ekipleri açısından daha yoğun ve zor geçeceğini gösteriyor. Zira sektör 2019 rakamlarını, 2023’te yakalama hedefiyle yeni yıla başladı. Bu gelişmelere rağmen pilotların emekliliğe kadar görev yapma, uçma istekleri salgında yüzde 71 seviyesindeyken, şu an yüzde 75 oranına yükselmiş durumda.
Ülkemizde de başta Türk Hava Yolları, Pegasus, Corendon, Southwind olmak diğer şirketlerde de benzer durum söz konusu.
Halihazırda dünya genelinde sivil, askeri ve özel uçaklar dahil yaklaşık 39 bin ila 42 bin arasında uçağın hizmette olduğu belirtiliyor. Uluslararası Hava Taşımacıları Birliği (IATA) ise dünya genelinde 20 binden fazla ticari yolcu uçağı olduğunu tahmin ediyor. Ancak dünya genelinde pilot sayısı tam olarak bilinmiyor. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) en son yaptığı araştırmada dünya genelinde 617 bin kayıtlı pilot olduğunu duyurdu. Pilotların yarısından çoğu ABD’de görev yapıyor ve dünya genelindeki pilotların yüzde 94’ü erkek.
GOOSE Recruitment ve Flight Global’in geleneksel olarak 2020’den beri her yıl düzenlediği ‘The Pilot Survey 2023’ anketinin sonuçları ise pilotlar hakkında ilginç bilgileri yansıtıyor. Bin 184 pilot ile yapılan anketten hareketle bu yıl kokpitte yaşanacak gelişmeleri ve ilginç bilgileri araştırdım.
Çin beklentileri değiştirebilir!
COVİD-19 süresi boyuncu pilotların yüzde 43’ü çalışabilmişti. Ankete göre havayolu pilotlarının yüzde 77’sinin gökyüzünde olacağı beklentisi var. Özellikle Kuzey Amerika bu alanda zirvede. ABD’deki pilotların yüzde 83’ü Avrupa’da ise pilotların yüzde 79’u bu yıl uçuş yapacak. Pilotlar açısından en düşük geri dönüş rakam yüzde 53 ile Çin’de çalışan pilotlarda gerçekleşeceği yönünde beklenti var. Fakat Çin’in henüz kapılarını dış dünyaya açmadığı dönemde yapılan bu tahminin güncellenmesi gerekir. Dolayısıyla bu sene beklentilerini üzerinde gelişmeler olabilir.
Yolcu uçağından iş jetine
Ankete katılan pilotların çoğu salgının pilotların iş yapma alanlarını değiştirdiğini de gösteriyor. İşsiz kalan havayolu pilotlarının önemli bir kısma özel jetlerde görev yapmaya başlamış. Özellikle Asya-Pasifik bölgesi pilotlarının yüzde 81’i de ankete verdikleri cevaplarda yolcu uçağından iş jetine geçiş olduğunu teyit etmişler. Salgın döneminde en sıkıntılı günler geçiren bu bölge pilotları en yüksek oranda iş alanı değiştirenler olarak öne çıkıyor. Güney Amerikalı pilotlar, “Yolcu uçağından geçiş var mı?” sorusuna yüzde 70, Avrupalılar ise yüzde 52 oranında evet cevabı vermişler. Özetle salgın döneminde yolcu uçaklarında görev yapamayan pilotlar iş jetlerine kaymışlar.
Zor günlerden yoğun günlere
Salgın döneminde pilotların işsiz kalması, evde oturmaları, başka iş kollarında görev almaları gibi zor bir süreç geride kaldı. Havayolları pilotları geri çağırdı ve işsiz pilot sayısında önemli ölçüde azalma oldu. 2020 yılında yani salgın döneminde pilotlara “Emeklilik yaşına kadar uçmayı planlıyor musunuz?” sorusu sorulmuştu. O sene pilotların yüzde 71’i “evet” cevabı vermişken, aynı soruya 2023’teki “evet” cevabı oranı yüzde 75 olmuş. Diğer ifadeyle pilotlar, salgın sonrası daha fazla çalışmak istiyorlar.