Büyük havalimanları ve büyük uçakların devri kapanıyor mu? Aktarmalı uçuşlar, transit yolculuklar azalacak mı? Yeni model uçaklarla dünyanın her hangi bir şehrinden, başka yerlere, mesafeler sorun olmadan noktadan noktaya (point to point) uçuşlar ne kadar yaygınlaşacak? Türk Hava Yolları (THY) İstanbul-Sidney arasında en uzun mesafesine hangi tip uçaklarla uçabilecek?
Evet, önümüzdeki yıllarda havacılık sektörünün en fazla tartışacağı konulardan birisi bu olacak. Diğerleri ise hız, hava taksi ve pistsiz meydanlar olacak gibi görünüyor.
Geçen hafta G.Kore Seul’da düzenlenen IATA’nın (Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği) yıllık toplantısına katıldım. Havacılık endüstrisinde 2018’in rakamları ve gelecekle ilgili birçok konu ele alındı. Burada ön plana çıkan gelişmeleri ise haberturk.com’da paylaşmıştım. Konferansa 120 ülkeden 295 havayolu yöneticisi iştirak etti. Havayolu yöneticileri uçak üreticileri Boeing ve Airbus’ın yetkilileri, uçak kiralama şirketleriyle buluştular.
Havayolu yöneticileri genel olarak daha uzak noktalara direkt nasıl uçulur, uzun uçuşta maliyetleri düşürecek yakıt sistemi nasıl sağlanır, daha fazla yolcuyu hangi konfigürasyonla ulaşılabilir gibi soruları uçak üreticileri ile tartıştılar. Özellikle çevre kirliliği meselesi dikkat çekiciydi. Karbon salınımı istenen seviyede azaltılamaması bahane edilmeden doğanın korunması ve yeşillendirilmesi için nasıl çaba sarf edilebileceği, engelli yolcular yönelik düzenlemeler, sürdürülebilirlik, pasaportsuz yolculuk, yasal olmayan ürünlerin taşınmasıyla mücadele ve Afrika’dan yapılan usulsüz sevkiyatların önüne geçilmesi gündemdeydi.
En uzun uçuş geliyor
IATA toplantısında ‘Project Sunrise’ yani ‘Gündoğumu Projesi’ önemliydi. Bu konuda çeşitli adımlar atıldı, konuşmalar, görüşmeler yapıldı. Bu projeyle Avustralya merkezli Qantas Havayollarının Sidney-Londra arası direkt olarak uçmak istiyor. Planlanan tarih ise 2023. Havayolu bu proje için uçak belirlemedeki son iki ay içine girmiş bulunuyor. Qantas CEO’su Alan Joyce IATA toplantısında karar vermekte sona geldiklerini ve bu rotayı hangi uçakla yapacaklarına karar vermeleri gerektiğini söyledi.
2023’te rekor kırılabilir
Bu rotayı yapabilecek uçakta aradıkları özellikleri sıralayan Quantas CEO’sunun listesi şöyle: Fiyat, performans ve motor bakımı garantisi. Diğer önemli beklenti ise dört kabinli bir konfigürasyonla 300’den fazla yolcu kapasitesinde bir model. Şirket Boeing ve Airbus’tan son önerileri almak istediğini vurguladı. ‘Project Sunrise’ın 2023’te başlayabilmesi için, uçakların 2022’de filodaki yerinin alması gerektiğini belirtti. Proje kapsamında Qantas Havayolları Airbus A350-900, A350-1000 veya Boeing 777-8 modelleri düşünüyor.
Airbus daha önde
Seul’de IATA yıllık genel kurulunda konuşan Airbus ticaret sorumlusu Christian Scherer, şirketin A350-900 ve A350-1000 tipi uçaklarının, Qantas’ın istediği 20 saatlik uçuş süresi olan Sidney-Londra, Sidney-New York rotalarını direkt uçabilecek özellikte olduğunu belirtti ve Qantas’a tavsiyede bulundu. Şu anda rekor Singapur Havayolları tarafından Singapur- New York arasında kullanılan Airbus A350-900ULR (ultra uzun menzilli) en uzun ticari uçuşu (18 saat 45 dakika) gerçekleştiriyor. Qantas Havayolları 2023’te Sidney-Londra arası uçuşuyla bu rekoru kıracak gibi gözüküyor. Ama önemli olan hangi uçak modeliyle kıracak? Bu rekor şu an Airbus’ta 2023’te de Airbus’a yakın gözüküyor. Zira Boeing’in şu ana kadar Qantas’ın taleplerine olumlu bir cevap vermemiş. Fakat ne olacağı da belli olmaz! Öte yandan THY’nin de uzun süredir gündeminde İstanbul-Sidney arasında direkt uçuş var. Ve bu uzun uçuşlar transit ağırlıklı uçuşlar yapan bir çok havayolu ve havalimanlarını da etkileyecektir.
Japonya’nın ilk A350-900’ü
Bu hafta Airbus’ın Toulouse’da bulunan fabrikasında önemli bir tören var ve bende orda olacağım. Japan Airlines (JAL) ilk Airbus A350-900 uçağını teslim alacak. Bu uçak Japonya için teslim edilen ilk A350-900 olacak. Uçağın gövdesi ve üzerinde yeni tasarım A350 logosu bulunuyor. Şirket Airbus’a 18 adet A350-900, 13 adet A350-1000n siparişi verdi. Şirket 369 yolcu kapasiteli konfigürasyonu olacak uçakla iç hatlarda etkili olmayı planlıyor. İlk seferini ise 1 Eylül 2019’da Tokyo-Fukuoka arasında gerçekleştirecek. Japan Airlines 2019 sonunda 167 olan filo sayısını da Airbus’tan gelecek uçaklarla 198’e çıkaracak. Ayrıca havayolunun Mitsubishi MRJ90 siparişi de 2020’nin ortalarında filoya katılacak.