Son yıllarda öne çıkan insansız hava araçlarının (İHA) görev alanları giderek yaygınlaşıyor. Artık savaş ve afet durumlarında da bir numaralı yardımcılar İHA’lar veya savaşta silahlandırılmış olan SİHA’lar.
Türkiye, Suriye’de, Libya’da, Karabağ’da yerli ve milli İHA’larıyla tarih yazdı. Ukrayna’da ise Bayraktar TB2’ler efsaneleşti. Artık savaşların seyrini değiştiren İHA’lar oluyor. Artık ülkeler ya İHA geliştirmek istiyor ya da İHA’lara sahip olmaya çalışıyor.
Öte yandan İHA’ların dünya üzerinde etkisi önemli rol oynarken İHA çeşitliliğinin de artması bu alanda karmaşaya neden oluyor. Herkes bir İHA, İKA (insansız kara aracı), İDA (insansız deniz aracı) projesinin peşinden koşuyor. Dünyada böyle Türkiye’de ise durum daha sıkıntılı. Çünkü Türkiye artık dünyada İHA’larıyla tanındığı için her şirket bu durumdan faydalanmaya çalışıyor.
Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) insansız araçlar geliştirenler arasından faydalı olabilecekleri parlatıp, ön plana çıkarmaya çalışıyor, ancak aceleyle bu yola giren, özel şirketlerin platform araçlarını sahiplenip insansız hale getirmeye çalışan yarı kamu şirketlerimiz de var.
Şimdi gelelim insansız araçlarının çeşitlenmesine… Özellikle kamikaze (intihar) İHA’lar son yıllarda hızlı bir şekilde ön plana çıkmaya başladı. Maliyet ve kullanımı etkin olması ve insanlı araçlarla kıyaslandığında risk barındırmaması sebebiyle tercih ediliyor. Kamikazeler ikinci kez kullanılmadığından talep görmesi için ucuz ve etkin olmalılar.
Geçen hafta Robit Teknoloji, delta kanat yapısına sahip çok maksatlı kamikaze Azab’ı geliştirip, uçuş testlerini gerçekleştirdi. Kamikaze İHA projelerinde hangi projeler önde? Gelinen son noktada Türkiye’nin ön plana çıkan ürünlerini inceledim…
TUSAŞ-Şimşek
Şimşek Yüksek Hızlı Hedef Uçak Sistemi, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) hava savunma birliklerinin eğitim ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 2009 yılında Türk Havacılık ve Uzay Sanayi A.Ş (TUSAŞ) tarafından milli ve özgün olarak tasarlandı. Müşteri ihtiyaçlarına göre şekillendirilebilir açık mimari yapıda tasarlanan Şimşek; hava-hava, satıh-hava, uçaksavar ve füze sistemleri ile atış ve radarla takip eğitimlerinde kullanılıyor. Muharip uçakların ve füzelerin uçuş karakteristiklerine yakın özelliklere sahip, Yüksek Hızlı Hedef Uçak ihtiyaçlarını karşılıyor. F-16’lar gibi savaş uçaklarını taklit ederek düşman hava savunma sistemlerini yanıltabilen süpersonik Şimşek, kamikaze özelliğiyle de kritik görevler icra edebiliyor.
Şimşek, 45 dakika havada kalma süresine sahip. Azami hız 740 km/h. 120 km menzile sahip. Kanat açıklığı: 1,50 m ve servis tavanı 25.000 ft (7600 metre).
STM- Alpagu / Kargu
STM Savunma Teknolojileri tarafından geliştirilen 3 adet kamikaze İHA bulunuyor. Otonom Döner Kanatlı Vurucu İHA Kargu, Otonom Taktik Sabit Kanatlı Vurucu İHA Alpagu ve Otonom Döner Kanatlı Keşif ve Gözetleme İHA Togan. STM tarafından özgün olarak tasarlanarak geliştirilen ve seri üretimine başlanan yeni İHA-1 sınıfı “kamikaze drone’lar” ilk olarak 2017 yılında tanıtılmıştı. Alpagu, saha unsurları için hem taktik seviye de keşif yapabilen hem de görüş hattı dışında kalan hedefleri yüksek isabetle vurabilen bir vurucu insansız hava aracı. Tek-Er tarafından taşınabilen, otonom veya uzaktan kumanda ile görev yapabilen Alpagu, sabit kanatlı bir sistem. Sabit ve hareketli hedeflere karşı, gece-gündüz kullanılabiliyor. Akıllı mühimmat, fırlatıcı tüp ve yer kontrol istasyonundan meydana geliyor. Azami menzili 5 km, 400 ft irtifaya çıkabiliyor. Görev Süresi 10 dakika olan sistem, 65 km hıza ulaşıyor. Oldukça hafif olan ürün toplam da 1,9 kg ağırlığa sahip.
Döner kanatlı Kargu ise şu an TSK’nın envanterinde bulunuyor. Ayrıca yabancı ülkelerin envanterinde de yer alan Kargu yüksek riskli, kompleks çatışma bölgelerindeki görüş içi ve ötesi hedeflerin tespit ve teyidini sağlayarak kullanıcı personele keşif, gözetleme, istihbarat ve hassas vuruş imkânı sağlıyor. Dikey iniş kalkış yapabilen Kargu, 30 dakika görev süresine ve 10 km menzile sahip. 1,3 kg harp başlığı taşıyor.
Titra-Deli
Titra Teknoloji tarafından geliştirilen Deli, SAHA İstanbul tarafından düzenlenen 2022 SAHA EXPO’da ilk kez sergilenmişti. STM Genel Müdürü olduğu dönemde kamikaze İHA’ları geliştiren Davut Yılmaz, şimdi Titra Teknoloji Genel Müdürü olarak farklı projelere imza atıyor. Bunlardan bir tanesi ve en hazı olanı ise Deli Taktik Kamikaze Sistemi. Yüksek etki çapına sahip harp başlığıyla görev yapacak. Otonom ve manuel operasyonel yeteneklere sahip Deli, modüler yapısıyla kolayca taşınıp, 15 dakikadan kısa sürede kullanıma hazır hale geliyor. Karıştırma önleyicilerle güvenlik seviyesi artırılan Deli, saatte 80 kilometre seyir hızına, 180 kilometre maksimum hıza ulaşabiliyor. Deli, 3 bin 500 metre maksimum irtifa, 150-500 metre operasyonel irtifa ile muharebe sahasına çıkmaya hazırlanıyor.
Robit-Azab
Savunma sanayisinde son dönemde en fazla dikkati çeken ürünlerden olan kamikaze insansız hava araçlarına (İHA)son eklenen Azab oldu. Robit Teknoloji tarafından geliştirilen ürün kısa süre önce tanıtıldı. Uçuş testlerini gerçekleştiren Azab, uzun menzil ve yüksek faydalı yük taşıma kapasitesine sahip. Yakın zamanda patlatma testleri yapılması planlanıyor. Çok maksatlı kamikaze İHA harp başlığı istenildiği şekilde değiştirilip entegre edebiliyor. Envanterdeki mevcut harp başlıklarını kullanabiliyor. Azab’ın iki versiyonu var. Birisi 15 kilograma kadar faydalı yük taşıyabiliyor, 50 kilogramla kalkış sağlıyor. Diğeri ise 7 kilogram ağırlığında ve 3 kilogram mühimmat taşıyabiliyor. Çok maksatlı olması kapsamında isterseniz at unut, isterseniz serbest dolaşım, isterse bir operatör yardımıyla 200 kilometre bir alanda yönlendirilebiliyor.
Baykar-KAGEM
Baykar da KAGEM isimli Kamikaze İnsansız Hava Aracı (İHA) geliştiriyor. KAGEM ile birlikte Baykar, ilk kez bir harp başlıklı ürün geliştirmiş olacak. Bayraktar TB2, TB3, Akıncı ve Kızılelma gibi insansız hava araçlarıyla gündemde olan Baykar, kendi adına bir ilki gerçekleştiriyor. KAGEM, ilk etapta Akıncı ve Bayraktar TB2’den atılacak. KAGEM ilk kez Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’de düzenlenen IDEX 2023 Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nda ortaya çıkmıştı. KAGEM, hedefine ulaşmasının ardından kendini infilak ettiriyor. Human-in-the-loop özellikli KAGEM’in, 10 kilogram sınıfında parçacıklı bir harp başlığına sahip.