Dünyanın en eski havacılık fuarı olan Paris Air Show, salgın sonrası 54’üncü defa Paris Le Bourget Havaalanı’nda geniş bir katılımla kapılarını açarken en dikkat çeken yenilik dikey iniş kalkış yapan elektrik hava araçları oldu. Boeing, Airbus ve Embraer gibi yolcu uçağı üreticileri de artık kendi ürünleriyle elektrikli air taksi tarafında yerlerini almışlar.
Paris Airshow’a 49 ülkeden 2 bin 453 firma katıldı ve 157 hava aracı statik alanda sergilendi. Airbus, en yeni yolcu uçaklarından A321XLR modelini ilk kez halka açık bir fuarda uçurdu. Boeing sivil ve askeri hava araçlarını statik alanda ziyaretçilere tanıtırken, en yeni ve en gözde uçakları 737MAX-10 ve 777-9 gösteri uçuşu yaptı.
Fuarın ilk 2 gününde daha önce görüşmeleri yapılmış 1264 uçak siparişi için imzalar atıldı. Hindistan’dan iki havayolunun; Air India ve Indigo’nun rekor uçak siparişi damga vurdu. Air India’nın 540 adetlik siparişinden Boeing’e 290, Airbus’a 250 uçak düştü. IndiGo ise dar gövdeli 500 adet uçak siparişini Airbus A320neo ailesinden yana kullandı.
“Jetgiller gerçek oluyor” tespitimize gelince…
Paris Airshow’da bu yıl konsept olarak “Air Mobility” başlığı altında elektrikli dikey kalkış ve iniş yapabilen hava taksiler ön plana çıkarılmış. Fuarda hem açık alanda hem salonda hava taksiler için özel alan oluşturulmuş. Boeing kısa süre önce tüm hisselerini satın aldığı hava taksi modeli Wisk ile şalesinde tanıtım yaptı. City Airbus NexGen, Çinli Ehang, Brezilyalı Eve, Alman Volocopter, Lilium ve ABD’li Midnight kapalı alanda görücüye çıktı. Volocopter’in Volocity VC200 adını verdiği hava taksisi ise fuarda uçuş yaptı.
“Air Mobility” sadece üreticilerin ilgi alanında olan bir konsept veya gelişme değil. Boeing, Airbus ve Embraer ile diğer şirketler üretim tarafında, büyük havayollarının bazıları üretim ve kullanımı için hazırlık yapıyor. Havalimanları da dikey iniş kalkış yapacak bu hava araçlarının kullanımını kolaylaştırmak için “Vertiport” üzerine kafa yoruyor, işletme modeli geliştirmek için çalışıyor.
Türk Hava Yolları (THY) de gelecekte “Air Taksi” modelini nasıl kullanabileceğine dair araştırma yapan şirketlerden. Türkiye’de Baykar Teknoloji’nin özgün tasarımı Cezeri Uçan Araba ve Eray Altunbozar’ın AirCar modeli yakın planlarında. Ayrıca Paris Airshow’da Alman Lilium ve Brezilyalı Embraer çatısı altında yer alan Eve Air Mobility ile de görmeler yaptıklarını öğrendim. Kısacası THY de Jetgiller konseptini yakın takip eden havayollarından birisi…
Jetgiller vurgusu çerçevesinde önemli bir ayrıntıya daha dikkat çekmekte fayda var. TAV Havalimanlarını bünyesinde bulunduran Groupe ADP, Paris 2024 Olimpiyat Oyunları için Volocopter ile yapacağı uçuşlar için ilk elektrikli hava taksi rotalarını açıkladı. ADP şalesinde görüştüğümüz TAV Havalimanları CEO’su Serkan Kaptan da heyecanla bu gelişme hakkında bilgiler aktardı.
Paris’teki operasyonlar ilk olarak gelecek yıl 5 noktayla başlayacakmış ve önümüzdeki 10 yıl kademeli olarak Paris’in tüm bölgelerine yayılacakmış.
Bir pilot, bir yolcu kapasiteli Volocity hava aracı 500 metrenin altındaki yüksekliklerde uçacak. Gürültüsüz olacak ve hava aracının uçuşu yerde duyulmayacak. Bu araçların operasyonlarını yapacağı Paris’teki “Vertiport” yapımı da 2024’e kadar hazır olacak. Böylece “Jetgiller Çağı” başlayacak. İlk ticari uçuşların da 2024’te yapılması planlanıyor.