Dünyanın sayılı uçak motor üreticilerinden birisi olan Rolls-Royce, 3,55 metrelik (140 inc) fan çapına sahip, yüzde 100 Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF) ile uçacak dünyanın en büyük uçak motoru UltraFan’ı test etmeye hazırlanıyor. Motor geçen hafta yapım atölyesinden, test için İngiltere Derby’deki Testbed 80’e tesisine taşındı. 2023’te ilk testi gerçekleşecek.
Dünyanın en büyük uçak motoru şu an tamamen çalışır durumda ve teste hazır. Ancak Rolls-Royce yetkilileri bu motor ve teknolojisinin 2030’larda geliştirilecek dar ve geniş gövdeli uçaklarda göklere çıkacağını ifade ediyor.
İngiltere’nin Derby kentindeki özel DemoWorks merkezinde geliştirilip, üretilen ve yine aynı şehirde özel tasarlanan ve çeşitli kuruluşlar tarafından desteklenen test merkezi Testbed 80’de testleri yapılacak. İlk nesil Trent motoruna kıyasla yakıt verimliliğinde yüzde 25 oranında iyileştirme sağlayacak ve yeni UltraFan motor ailesinin de temelini oluşturacak. UltraFan motor 25.000-110.000 lb itme gücünde olacak.
UltraFan’ın yakıt verimliliği ise kısa vadede geleneksel jet yakıttan muhtemelen daha masraflı olmaya devam edecek, ancak daha sürdürülebilir olan yakıtlara geçişi hızlandıracağı ve endüstri ekonomisini geliştirmeye yardımcı olacak.
UltraFan’ın test edileceği merkez de en az kendisi kadar kıymetli. 2020’de hizmete giren dünyanın en büyük ve en akıllı test merkezi olarak öne çıkan Testbed 80, UltraFan teknolojinin tanıtım programına ev sahipliği yapacak. Bu test merkezi İngiltere Havacılık Teknolojisi Enstitüsü ve Innovate UK, AB’nin Clean Sky programları ve Almanya’daki LuFo ve Brandenburg Eyaleti tarafından destekleniyor.
Tüm gelişmelere rağmen uçaklar yakın gelecekte hidrokarbon yakıtları kullanmaya devam edeceği tahmin ediliyor. Çünkü halihazırda SAF yakıtlar, şu an kullanılan uçak yakıtından yaklaşık 4 kat daha yüksek bedelle tedarik ediliyor. Maliyeti yüksek olduğu içinde düzenleyici kuruluşların baskısı olmadan da belli oranlarda bile kullanımı zor görünüyor. Bu sebeple SAF yakıt kullanacak motorlarda verimliliği artırmak, kullanımını teşvik edecek hale getirmek için test çalışmaları devam edecek.
Rolls-Royce’nin yeni turbofanı, şu an dünyanın en büyük uçak motoru olan General Electric GE9X’den yaklaşık yüzde 5 daha büyük. Ayrıca
daha hafif, geniş çaplı fan, yüksek geçişli tasarım, güçlü dişli kutusu ve yüksek hızlı kompresörüyle ciddi anlamda yakıt tasarrufu ve verimlilik sağlayacak.
Rolls-Royce son tasarımı ürününde yeni robot kontrollü 3D kompozit üretim sürecini kullanıyor. Titanyum ve karbon kompozit malzeme ana bileşenlerini oluşturuyor. Ayrıca yeni motorun gürültü seviyesi de yüzde 35 gibi etkileyici bir oranda düşük olacağı belirtiliyor.
Rolls-Royce, yeni UltraFan motoruyla karbon emisyonu mücadelesine çok ciddi katkı sunacak. Böylece havacılık endüstrisinin 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonuna geçişi destekleyecek en önemli teknolojik atılımlardan birisi olacak.
Yazarın Diğer Yazıları