Her yıl yabancı özel bir derginin yapmış olduğu sıralamayla ülkemiz savunma sanayine rol biçilmeye çalışılıyor. Öncelikle Defense News Dergisi’nin açıkladığı “Defense News Top 100” sıralaması ve rakamların sadece ulaştıkları şirketlerin bilgileriyle sınırlı olduğunu söylemek gerekir.
İkinci husus ise Türkiye’den ilk 50 arasına giren ASELSAN’ın tüm faaliyetleri ve gelirleri içinde sivil tarafın daha büyük olduğu unutulmamalı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) da öyle hatta cirosu Aselsan’dan daha büyük, ancak savunma tarafındaki rakama bakıldığı için sıralamada ikinci 50 arasında yer alıyor.
Ayrıca Baykar gibi geçen yıl sadece ihracatı 1,2 milyar dolar seviyesinde olan ve Defence News’e hiç bilgi vermeyen şirketlerimiz de var. Bu şirketlerimiz halka da açık olmadığı için “Defense News Top 100” içinde yer almıyor. Benzer durum yabancı ülkelerin şirketleri için de geçerli. Hatta bu sene Rusya listede hiç yok. Çin’den birçok şirket de listede yer almıyor. Başka benzer örnekler de var. Dolayısıyla bazı şirketlerimizin önceki yıllarda olduğu gibi bu listeye girebilmek için özel gayret göstermeleri anlamsız. HAVELSAN daha önce inşaat faaliyetleriyle bu listeye girmişti, ama bir daha da giremedi. Kendi arasında fatura kesip ciroyu yukarı çekenler de olmuştu. Türkiye artık savunmada ihracat ve ciro patlaması yapacak noktaya geldi. Defence News’in sıralaması için efor sarf etmeye gerek yok.
Bu yıl savunma sanayi şirketlerimizden dünyada ilk 100’e giren Türk şirketi sayısının 4’e yükseldiği şeklinde lanse edilen haberler ve yorumlar da yanlış. Önceki yıllarda daha fazla şirketimiz bu listede yer almıştı. Bilen, bilmeyen yazmaya devam ediyor. Çünkü Türk şirketlerinin hepsi bu derginin istediği bilgilere cevap vermiyor. Mesela sadece Baykar değil, FNNS, Otokar da bu listede yok.
Geçen yıl 49’uncu olan ASELSAN, 47’nci olmuş. TUSAŞ da geçen yıl 67’ncilikten 58’inciliğe, ROKETSAN ise 2022’de 86’ncıyken bu sene 80’inciliğe yükselmiş. Ancak daha önce bu sıralamaları yakaladığımız da unutuluyor. Sadece bir önceki yıl değil, daha evvelki yıllara da bakılabilir. Sürpriz ise Askeri Fabrika ve Tersane İşletme A.Ş.’nin (ASFAT) 100’üncü sıradan listeye girmesi. Anlaşılan ASFAT yönetimi listede yer almak istemiş ve bilgi göndermiş. Ama ASFAT’ı geçecek çok şirketimiz var.
Gelecek yıldan itibaren bu listede yer alacak şirket sayısı ve sıralama sırası değişebilir. Fakat henüz kat edeceğimiz epey mesafe var. Özellikle TUSAŞ’ın platform araçları yurtdışında daha çok gövde göstermeye başladığı an birçok şirketimize yansıması olacaktır. Neticede savunmanın devleri ilk 10’da yer alıyor. İlk 10 şirketin 6’sı ABD’li, 3’ü Çinli ve 1 tanesi de İngiltere’den.
Bizim asıl olaya, Orta Doğu’da Türk şirketlerinin yaptığı savunma anlaşmalarına bakmamız lazım. ABD, Çin ve diğer bazı ülkelerin bulundukları sahada Türk şirketleri ürün satıyor, önemli iş birliği anlaşmalarına imza atıyor. Defence News’in ilk 100 listesi değil, bunlar önemli…