Büyük gövdeli, çift koridorlu uçaklarla yapılan uzun uçuşlar, dar gövdeli, tek koridorlu uçaklarla yeni boyut kazanıyor. Havayollarının yeni rekabet alanı dar gövdeyle uzun uçuşlar olmaya başladı. Yeni nesil dar gövdeli uçakların, operasyon maliyetlerinin düşük, menzillerinin de uzun olması şirketleri bu uçaklarla farklı iş modeline yönlendirdi. Uzun menzilli uçakların pazarına dar gövdeyle giren şirket sayısı da bu sebeple artıyor.
Havayolları, dar gövdeyle uzun uçuşlarda yeni nesil Boeing 737 MAX ve Airbus A320 ailesi uçakları tercih ediyor. Eski modellere göre operasyon maliyetleri çok daha düşük olan yeni nesil uçaklar havayolları tarafından da çok fazla tercih ediliyor. Pandeminin henüz geçmeyen etkisi sebebiyle de uçak siparişleri zamanında teslim edilemese de verimli uçuşlar sunan yeni nesil uçakları şirketler filolarına dahil etmek için çaba sarf ediyorlar. Özellikle iç hatları güçlü ABD, Çin ve Hindistan bu uçaklara çok büyük ilgi gösteriyor. Çin, ARJ21 ve C919 model yolcu uçaklara sahip olsa da üretilecek yerli modeller ihtiyacını karşılamayacağı dar gövdede Boeing ve Airbus uçaklarıyla da yakından ilgileniyor.
Türkiye’de ise kısa süre önce Pegasus Hava Yolları, daha önceki Airbus siparişlerine ek olarak 36 adet yeni nesil A321neo için anlaşma imzaladı. Türk Hava Yolları (THY) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat da 600 adet uçak siparişi vermek için çalıştıklarını duyurduktan sonra Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Genel Kurulu’nda dar gövdede A320neo ve 737 MAX, geniş gövdede ise B787, 777X ve A350 modellerine sipariş planları olduğunu açıklamıştı.
Ancak THY yönetiminin hükümetin bağımsız olarak duyurduğu 600 uçak siparişi konusunda siyasi irade de gerektiği için henüz bir gelişme kaydedilmiş değil. Boeing ve Airbus yetkilileri ise THY’nin dar ve geniş gövde için 600 uçak siparişi açıklamasına temkinli yaklaştıkları, seçim öncesi yapılmış olması sebebiyle beklemede olduklarını biliyorum. Her iki şirket yetkilileri de Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik durum, kredibilite konusu ve THY’nin Türkiye Varlık Fonu (TVF) altında faaliyet gösteren bir şirket olması sebebiyle bu boyutta siparişin kısa vadede planlanmasının zor olduğu görüşündeler.
Konumuza dönecek dünyada şu an dar gövdeli uçaklarla uzun mesafe uçan ve uçma planı yapan epeyce havayolu bulunuyor. Hatta ABD’de Türkiye arasında dar gövdeli uçaklarla premium uçuş yapmak için çalışma yapan şirketler bile var. Dar gövde ile yapılan uçuşların menzili 4 bin 828 km üzerinde olanları uzun uçuş olarak değerlendirerek havacılık araştırma şirketi Cirium’da bir çalışma yapmış. THY de mevcut durumuyla dar gövde ile uzun uçuş yapan havayolları arasında ilk 5’te yer alıyor.