90’lı yıllar. Türkiye’de henüz Gastronomi Turizmi’nin esamesi okunmazken İtalyan “Sokak Lezzetleri Derneği” bizden sokak yemeklerini tadabilecekleri İstanbul Turu istemişlerdi.
Biz de “Deli bunlar herhalde” demiş ancak yine de teklifimizi sunmuştuk. Sabah Poğaça, Kürt böreği ve Gevrek Simit ile başlayıp, Balık Ekmek, Kokoreç, Uykuluk, İşkembe, Midye Dolma, Kadınlar Pazarında Büryan, İçli Köfte, Sucuk Ekmek, Tavuklu Nohutlu Pilav, Tükürük Köfteci, Arnavut Ciğercisi, Lokma, Macun, Şam, Ker Tatlısı derken Perşembe-Pazar yaptığımız 3 günlük bu turlar İtalyan turistlerimiz tarafından çok rağbet görmeye başladı, ta ki bombalar İtalyan turistleri ülkemizden kaçırana kadar; 12 ay ve yıllarca bu turlar devam etti.
Ardından İtalya ile yakın ilişkilerimiz ve Türklerin damak tadına uygunluğu dolayısı ile İtalya’da Gastronomi Turları düzenlemeye başladık. İlk başlarda Peynirin, Şarabın, Balzamik Sirkenin ana vatanı Emiglio Romano bölgesinde turlar yaparken, çeşitlilik ve değişik yerler görmek adına turlarımızı Puglia, Sicilya bölgesine, ardından Fransa, İspanya, Tayland, Lübnan ve Portekiz’e kadar uzattık.
Gastronomi Turları, ne 250 euro’ya 1 hafta konaklanan her şey dahil sistemi, ne de 249 Euro’ya 1 hafta İtalya turu gibi ucuza satılıyor. Bir Gastro Turist iyi bir akşam yemeği ve yanında iyi bir şaraba 250 euro vermeye hazır müşteridir.
Bugün İtalya, Fransa, İspanya, Amerika, Peru, Brezilya gibi ülkelerde Michelin ve benzeri kategori restoranlarda standart bir tabak yemeğe 100-150 euro ödenmektedir. Buralarda ağız tadı ile hesaptan korkmadan yer, iyi bir şişe şarap açtırırsanız, kişi başı 1000-1500 euro hesap ödemeniz normaldir. Kısaca 1 gastro Turistin harcaması, neredeyse 10-15 Standart Turistin harcamasına bedeldir.
Bunu bilen Turizm ülkeleri başta Fransa, İspanya, İtalya ve Amerika olmak üzere Gastronomi Turizminden daha fazla pay almak için her türlü devlet desteğini yatırımcısından esirgememişlerdir. Bu ülkeler her Gastronomi ve Turizm Fuarlarında tanıtımlarını yapmakla kalmayıp, yurtdışında restoran açmak isteyen zincir restoranlarına kredi ve sertifika desteği de vermektedirler. Dünyanın kişi başı en çok harcama yapan Turistleri Amerikalılardır.
Gastronomi Turizmine önem veren ülkeler başta EPCOT CENTER-Orlando olmak üzere Amerika’nın birçok eyaletinde kendi Gastronomilerini tanıtıcı etkinlikler düzenlemektedirler. Örneğin İtalya, EATALY adıyla İtalyan kalitesini tanıtmak amacı ile dünyanın her yerinde restoran ve İtalyan ürünlerinin pazarlandığı devlet destekli zincir dükkânlar açmıştır. Bu restoranların bir örneği de İstanbul Zorlu Center’da bulunmaktadır.
Bizler henüz işin başındayız. Gaziantep ve Hatay’ı Dünya Gastronomi Şehirleri arasına sokmamız bile yıllarımızı aldı. Yeni yapılan havaalanımızda Türk Gastronomisini tanıtan 2 adet restoranı “zorunlu” hale getirmek bile çok yoğun çaba gerektirdi.
Aslına bakarsanız Türkiye, Gastronomi Ülkesi dediğimiz yukarıda saydığımız ülkelerin çok önündedir. İtalya Pizza, Makarna, Peynir, Şarap, Sirke ile dünyada isim yaparken 400 çeşit pilav, 80 çeşit Patlıcan yemeği bulunan Gaziantep, Hatay, Urfa, Adana, Aydın, Kayseri, Trabzon henüz sadece biz Türkler tarafından bilinmektedir. Bizler 2018’i Truva yılı ilan ettik. İyiydi. İsteriz ki 2019’u da Türkiye Gastronomisi Yılı ilan edelim.
Yetkililer bilsin ki, bir koyup 10 alabileceğiniz tek turizm dalıdır Gastronomi. Süresi 12 aydır, Deniz-Kum-Güneşe mahkum değildir, Hem göze, hem 5 duyuya ve mideye hitap eder, Esnaf dostu bir turizmdir. Tarihimizi, kültürümüzü, iç içe geçmiş Anadolu medeniyetlerini anlatır yemeklerimiz.
Efes’ten, HierraPolis’ten, Çatalhöyük’ten farklı değildir Anadolu yemek kültürümüzün geçmişi. Tüm medeniyetleri barındırır lezzetler.
Afiyetle Kalın…