Kazakistan’ın bayrak taşıyıcı havayolu Air Astana ilk seferini yaptığı 2002’den bu yana istikrarlı ve kaliteli büyümesiyle şaşırtmaya devam ediyor. Geçen hafta İstanbul-Almatı-Astana-İstanbul hattında ilginç bir uçuş deneyimi yaşadım. Türk Hava Yolları ile ortak uçuş anlaşması (code share) olan Air Astana ile business class 2A’da uçuşum öncesinde İstanbul Havalimanı İGA Lounge’ta yaklaşık 45 dakika dinlendim. Air Astana’nın Airbus 321neo LR (Long Range-Uzun Menzilli) uçağıyla yapacağım orta menzilli sayılabilecek uçuşumda uçaktaki ikramları denemek için de İGA Lounge’da yeme işini tadında bıraktım.
Air Astana ile ilk uçuşumu yıllar önce Almatı – Astana arasında iç hat olarak yapmış ve şaşkınlığımı uzun zaman önce yazmıştım. Geçen zaman içinde havayolu çok gelişmiş. Kokpit ve kabin ekipleri için kendi uçuş eğitim merkezlerini, teknik bakım hangarlarını hizmete sokmuş, Orta Asya’nın okulu konumuna gelmiş. Diğer legacy havayolları gibi düşük maliyetli havayolu (Low Coast Carrier-LCC) şirketi FlyArystan’ı hizmete sokmuş ve artık bir havayolu grubuna dönüşmüş.
Air Astana, TAV’ın işlettiği merkezi Almatı Havalimanı’nda iyi bir havalimanı-havayolu eşleşmesi yaparak operasyonlarını üst kaliteye çekmiş. Haziran 2024’te TAV’ın hizmete sokacağı yeni terminal aynı zamanda Orta Asya’nın ilk “Yeşil Sertifikalı Terminali” olacak. Böylece hem yolcuların hem de havayollarının deneyimleri üst seviyeye taşınacak. Bu gelişmeden de en fazla filosundaki uçak sayısı 45’e ulaşan Air Astana faydalanacak.
Almatı Havalimanı’na indiğimizde meydanda Air Astana, FlyArystan, SCAT ve THY uçakları dikkatimi çekti. Burayı merkez olarak kullanan FlyArystan’ın 15 uçağı var. Çimkent’i merkez olarak kullanan ama Almatı’dan da yoğun uçuşları olana SCAT’ın 22 uçağı bulunuyor. THY ise Eylül’ün son haftasında 38’i kargo, 15’i de yolcu olmak üzere haftada 53 sefer yapmış. Air Astana da yaz sezonunda Türkiye’ye haftada 50’nin üzerinde uçuşlar düzenlemiş. TAV’ın süresiz olarak işletmesini aldığı Almatı Havalimanı, Air Astana ve THY için de iyi bir gelecek vaat ediyor.
Yakında Çin ile Kazakistan arasında vizeler kalkacağı için iki ülke arasında uçuş trafiğinin artması bekleniyor. Air Astana Pazarlama Direktörü Karlıgaş Ömürbayeva ile görüştüğümde, yaz sezonunda Türkiye’de çeşitli şehirlere haftada 50’nin üzerinde sefer yaptıklarına vurgu yaptı. Çin ile vizeler kalkması sonrası iki ülke arasında trafiğin artacağını Türkiye’den Çin’e transit yolcu taşıyacaklarını belirterek, özellikle Urumçi’ye başlatacakları uçuşların ilgi göreceğini söyledi. Air Astana şu an Çin’e haftada 6 sefer yapıyor. 5’i Almatı’dan birisi de Astana’dan. Ancak vizelerin kalkmasıyla uçuşların yoğunlaşması bekleniyor.
Air Astana, Skytrax’tan üst üste kazandığı Orta Asya’nın en iyi havayolu ödüllerini de fazlasıyla hak eden ve bölgesinde rakipsiz konumda olan bir şirket olarak dikkat çekiyor. En fazla sefer düzenlediği Türkiye başta olmak üzere Güneydoğu Asya, Avrupa ve Orta Doğu’da 90’dan fazla noktaya uçuş yapıyor. Oluşturduğu uçuş ağıyla Orta Asya’nın iyi bir network taşıyıcısı konuma geliyor.
Boeing, Airbus ve Embraer kullanıyor
Air Astana çatısı altında Boeing 767 300ER, Airbus; 321LR, 321neo, 320neo ve Embraer 190-E2 model uçaklar yer alıyor. Üç üreticinin uçaklarını filosunda bulunduran Air Astana’nın yakında Embraer uçaklarını filodan çıkararak, uçak tipini ikiye indireceğini öğrendim. Böylece daha verimli bir teknik altyapı, personel istihdamı ve filo planlaması yaparak daha rekabetçi olmak için çaba sarf edilmesi planlanıyormuş. Ayrıca Boeing 767’lerin yerine de Boeing 787’ler gelecek. İlk Boeing 787-9 uçağının 2025 yılı ortalarında hizmete girmesi bekleniyor.
Business class üst seviyede
İyi bir Airbus A321neo kullanıcısı olan havayolunun business class koltukları ve konfigürasyonu da 4-7 saatlik uçuşlar için oldukça iyi bir yolcu deneyimi sunuyor. Toplam 16 yolcu kapasiteli business class, 5 sıra konfigürasyonda bir sıra 2-2 bir sıra 1-1 şeklinde tam yatar koltuk şeklinde tasarlanmış. Tekli tasarım tam yatar koltuklar için düşünülmüş bir konfigürasyon. Öndeki iki koltuğun arasına doğru tam yatar hale geliyor. Böylece yolcuya geniş bir alan sunuyor. Sınıfında bu özelliğe sahip ilk uçak olduğu ifade ediliyor.
İstanbul’dan Almatı’ya giderken tekli, dönüşte ise çiftli business koltukta seyahat ettim. Bir dahaki uçuşumda tercihim elbette tekli koltuk olacaktır. Business class’ta “Taht Koltuk / Throne Seat” olarak adlandırılan bu koltuklarda uçmak için ekstra ödeme yapmak gerektiğini de hatırlatmış olayım. Pencereye biraz uzak olmasına rağmen daha geniş alana sahip oluyorsunuz, mahremiyet daha üst seviyede ve yanınızda da kimse olmuyor. Ekonomi sınıfı koltukları da test ettim. Geniş diz mesafesi, rahat koltukları ve eğlence sistemi var. İkramları da harika. Hatta beklentilerin üstünde. İstanbul-Almatı uçuşunda Turkish Do&Co’nun ikram ürünleri servis ediliyor. Almatı-Astana ve dönüşte Astana-İstanbul arasındaki ikramlarda güzeldi.
Kabin ekibi her uçuş bacağında standart hizmet sundu. Birisi diğerinden çok farklı değildi. Kabin amiri her uçuşumda kendini tanıttı, bilgi verdi. Bu uçuşta aklımda ne kaldı biliyor musunuz? İstanbul’dan Almatı’ya doğru havalanırken ikram edilen taze vişne suyu. Uçakta “hoş geldiniz” içeceği olarak taze portakal suyu ve şampanya seçenekleri de sunuldu, ama taze vişne suyu ibaresini duyunca denedim. Vişne suyunun teskin edici özelliğinden diğer uçuşlarımda da faydalandım. Ayrıca uçaktaki karşılama müziği de dikkatimi çekti. Kulağı yormayan, zorlamayan geleneksel Kazak müziğiyle seyahat başlamak hoş ve unutulmayan bir deneyim oldu.
Dikkat çeken kişisel bakım setleri
Air Astana, tüm uzun mesafeli uluslararası uçuşlarda şu an Samsonite ve Coccinelle’nın, iki ünlü küresel markanın amenity kit’ini (kişisel bakım seti kullanıyor. Business class erkek yolculara Samsonite, kadınlara ise İtalyan Coccinelle tarafından hazırlanan setler/bakım çantaları bunuluyor. Her iki koleksiyonda yer alan kitlerinin iç bileşenlerinde diş fırçası ve macunu, ağız çalkalama suyu, ayakkabı parlatıcı, kalem, tarak, kulak tıkacı, ayakkabı çekeceği, seyahat çorabı, ıslak mendil, göz maskesi, el, yüz ve dudak kremi gibi konforlu bir yolculuk için ihtiyaç duyulan her şey var. Kitlerde yer alan kozmetikler, cilt ve vücut bakım ürünleri de Fransız PAYOT imzası taşıyor. Tüm ürünler çevre dostu malzemeden yapılmış.
Yeni terminal Haziran 2024’te açılacak
Air Astana ile yaklaşık 5 saatlik uçuş sonrası Almatı Havalimanı’na vardığımda işletmeci TAV’ın Kazakistan Genel Müdürü Alp Er Tunga Ersoy ve TAV Havalimanları Kurumsal İletişim Direktörü Erhan Üstündağ ile buluştuk. Geliş ve gidişlerde kullanılabilen VIP salonunda pasaport işlemlerini yapıp, biraz dinlendikten ve havalimanı hakkında ilk bilgileri aldıktan sonra akşam vakti olması sebebiyle otelimize geçtik. Eski terminalde CIP salonu yok, ama yeni terminalde CIP lounge’lar da olacak. Ancak şu anda parasını ödeyen VIP salonundan hizmet alabiliyor.
Kazakistan’daki ilk yarım günümü Air Astana’nın merkezi Almatı Havalimanı’na ayırdım. Hem meydanı dolaştım hem de eski ve inşa edilmekte olan yeni terminal binalarını gezdim. Buradan haberini vereyim; Almatı’nın yolcu ve kargo kapasitesi tahminlerin ve planların çok ötesinde büyüyor. 3-4 yıl sonra yeni terminalin de büyümesi gündeme geleceği için TAV’da planlarını genişleyecek şekilde tasarlamış.
Kazakistan’ın ilk Uçuş Eğitim Merkezi
Air Astana aynı zamanda Kazakistan’ın sivil havacılık alanında öncü şirketi. İlkleri gerçekleştiriyor. Astana Uluslararası Havalimanı’nda ziyaret ettiğim Uçuş Eğitim Merkezi kısa süre önce, bu ayın başında hizmete girmiş ve Kazakistan’ın ilkleri arasında yer almış. Buradaki simülatör ile Airbus 320 ailesi uçak tiplerine hizmet verecek. Burası aynı zamanda Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA) tarafından Orta Asya’da sertifikalandırılan ilk tesis. Böylece havayolunun filosunda bulunan Airbus uçaklarında görev yapan ve yapacak olan pilotların eğitim için yurtdışına gitmesine gerek kalmayacak.
Mock-Up Türkiye’den SkyArt’tan gidecek
Uçuş Eğitim Merkezi’ni ziyaret ettiğimde bir tane simülatör vardı ve yan tarafı boştu. Yıl sonuna kadar, bu boş alanda kabin personelinin eğitimlerinde kullanılmak üzere Mock-Up (uçak kabinini birebir aynısı) hizmete girecek. Air Astana’nın Uçuş Eğitim Merkezi’nde yer alacak Mock-Up da Türkiye’den Skyart’ın imzasını taşıyacak. Kabin personeli ve pilotların kurum içi eğitimlerinde, farklı uçak tiplerinden acil durumlarda tahliye ve yangınla mücadele anında nasıl davranılacağına dair oluşturulan gerçeğe yakın ortamda eğitimler verilecek.
Özetlemem gerekirse Air Astana kendini aşmaya devam ediyor. Sadece iki hususa vurgu yapmam gerekiyor. Birincisi benzer havayollarıyla kıyaslama yaptığımda bilet fiyatlarının biraz yüksek olduğunu söyleyebilirim. İkincisi uçaklarda internet (wi-fi) olmaması büyük eksiklik. Geriye kalan diğer hususlarda havayolunun kalitede belli bir standardı yakalayarak daha üst seviyelere doğru yükseldiği net bir şekilde görülüyor. Bu işin sırrı da özellikle pilot, mühendis, teknik ve kabin personelinin eğitimi için hizmet veren Almatı’daki 6 katlı Uçuş Eğitim Merkezi olduğunu söyleyebilirim. Havacılıkta küçük ayrıntılara dikkat edenler büyük başarılara uçarlar. Air Astana da bu gerçeği çoktan keşfetmiş bir havayolu…