Deprem bölgesinde haberleşme ve iletişim konusunda yaşanan sorunun temelinde de yine koordinasyon meselesi var. 3 GSM operatörünün olağanüstü hallerde ortak hareket etmesini sağlayacak “Ulusal Dolaşım/National Roaming” sistemi gerekiyor. Böylece 3 GSM operatörü acil durumlarda sağlam olan altyapıyı ortak kullanıp hızlı bir şekilde hizmet verebilirler. Ama bunun için ortak kullanılacak baz istasyonlarına yönelik düzenleme gerekiyor.
Depremin yaşandığı 10 ilde 3 GSM operatörünün 8 bin civarında baz istasyonu varmış. Bunun yaklaşık yüzde 25’i yıkılan binalarla birlikte devre dışı kalmış. Gerisinin bir kısmı hasar görmüş, önemli bölümü de enerjisiz kalınca deprem bölgesinde hayati değeri olan iletişim hizmetleri de çökmüş. Ama sağlam kalan altyapıyı 3 GSM operatörü kendi arasında paylaşıp, ortak kullanıma geçememiş.
Her operatör kendi baz istasyonunu ayağa kaldırmaya çalışmak yerine diğer operatörlerinin çalışan baz istasyonlarından hizmet alabilseydi, bu kadar sorun yaşanmazdı. Aynı bölgede Turkcell ve Türk Telekom’un baz istasyonu yıkılmışsa Vodafone’unki sağlam kaldığı için hizmet verebiliyor. Ama iki GSM operatörü ondan faydalanamıyor.
Ulaştırma Bakanlığı ve BTK’nın “National Roaming” mevzusuna tekrar el atarak en büyük mesele olan paylaşım modelini belirlemesi gerekir. Bazı operatörler bunu istemiyor. Fakat BTK’nın daha önce Danıştay’dan dönen roaming konusuna tekrar el atması halinde ciddi mesafe kat edilir. Mesela mobil araçlar roaming ile çalışıyor. Bir operatörün mobil baz istasyonundan hepsi faydalanıyor. Böylece bu yöntemle kapsama sorunu çözülüyor, ancak kısmen kapasite problemi ortaya çıkabiliyor. Netice itibariyle bakanlık ve BTK 3 GSM operatörüne yol gösterecek sistemi hazırlarsa, acil durumlarda kimin ne yapacağı daha netleşmiş olur.
Ayrıca BTK, acil durumlarda 3 GSM operatörüne önderlik edecek kriz merkezi kurarak, kritik yedek malzeme tutacak düzenlemeleri için de adım atarsa bundan sonraki hadiselerde iletişim sorunu daha kolay atlatılabilir.
Mesela deprem bölgesinde GSM operatörlerinin elamanları baz istasyonlarına tamire giderken, yakıt ikmali yaparken ciddi sorunlar yaşamışlar. Görevli olduklarına dair mahalli otoritelerden belgeleri olmayınca bir çok baz istasyonuna gidememişler. Çünkü dışardan müdahaleler olmuş. Bu tarz sıkıntıların acil durumlarda yaşanmaması için de önemle alınması gerekir.
Ayrıca bu deprem baz istasyonlarının nerede olması gerektiği konusunda da bir zafiyeti ortaya çıkardı. Binalardaki ve kulelerdeki baz istasyonlarının oranı ile yerleri için yeni bir yaklaşım gerekiyor.
Yazarın Diğer Yazıları