Covid-19 salgını sonrasında yere inen uçaklar gökyüzündeki yerlerini almaya başladı. Peki yolcularda durum nedir? Kaç kişi salgın döneminde uçmayı düşünüyor? Seyahatin hangi aşamasında virüsün bulaşmasından endişe ediliyor? Yeni uygulamalardan hangileri salgın sonrasında da kabul görecek? Haber Aero, IATA’nın 4 bin 700 kişi ile yaptığı koronavirüs salgınına yönelik yaptığı anketin çarpıcı sonuçlarını araştırdı…
Havacılık sektörü az da olsa kıpırdanmaya başladı. Özellikle Türkiye’deki şirketler, iç ve dış hatlarda başlatılan uçuşlarla dünyada öne çıktılar. Türk Hava Yolları, Avrupa’da en fazla sefer yapan havayolu olurken, İstanbul Havalimanı da uçak trafiğinde ilk beşte yer aldı. Temmuz itibarı ile ise hem iç hatlarda hem de dış hatlarda yeni seferlerle uçakların büyük bir kısmının gökyüzü ile buluşması bekleniyor.
Covid-19 salgınının başlamasıyla birlikte yolcu uçaklarının önemli kısmı parka çekilmişti. Cirium verileri, havacılıktaki hareketliliği gözler önüne seriyor. Dünya genelindeki yaklaşık 22 bin yolcu uçağının 12 bini seferlere başlamış durumda. Bu rakam nisan ayında 8 binlere kadar düşmüştü. Uçaklar yeniden havalansa da rakamlar 2019’un oldukça altında seyrediyor. Havacılık veri analiz şirketi OAG’ye göre 22 Haziran 2020 itibarı ile küresel anlamda uçak trafiği, bir önceki yıla göre yüzde 60 oranında düşmüş durumda.
Rezervasyon süresi kaç güne düştü?
Yerde yatan uçakların yavaş da olsa yeniden gökyüzü ile buluşması kaçınılmaz. Ancak bu uçakların ne kadar dolulukla uçacağı merak konusu. Bir yandan sosyal mesafe tartışmaları sürerken, seyahat tutkunlarının yeniden uçakları doldurmaya başlaması zaman alacak. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği / IATA verilerine göre, tarihsel eğilimler, uçak biletlerinin yüzde 15’e yakınının 22 hafta önce satıldığını gösteriyor. Ancak koronavirüs salgını bu genel durumu değiştirmiş durumda.
Geçen yıl 20 günün üzerinde rezervasyon yaptıran yolcular yüzde 49’la ilk sırada yer alıyordu. Bu rakam yeni normallerle yüzde 29’a düşmüş durumda. 11-20 gün arası rezervasyon yaptıranlar geçen yıl yüzde 14 iken, bu yıl yüzde 10’larda seyrediyor. 4-10 gün arası rezervasyon geçen yıl yüzde 19’dan bu yıl yüzde 20 olarak dikkat çekiyor. Koronavirüs döneminde en büyük rezervasyon artışı 0-3 gün arası için gerçekleşiyor. Geçen yıl bu rakam yüzde 13 seviyelerindeyken bu yıl yüzde 41 olarak zirve yapmış durumda.
4 bin 700 yolcuya soruldu
Haziran ayında Covid-19 salgınının yolcular üzerindeki etkisini ve seyahat davranışlarını inceleyen bir anket de yayınlandı. IATA tarafından gerçekleştirilen çalışmaya son 9 ay içinde seyahat eden 4 bin 700 yolcu katıldı. Ankete katılanların sadece yüzde 45’i salgının bitmesinden birkaç ay sonra ancak uçmayı düşündüğünü belirtiyor. Yüzde 36’sı ise uçmak için 6 ay daha bekleyeceğini ifade ediyor. Yolcuların yüzde 53’ü uçakla seyahat sırasında Covid-19’a yakalanmaktan endişe duyuyor. Virüse karşı aşı veya ilaç bulunana kadar seyahat etmekten çekinenlerin oranı ise yüzde 84. Bu oran Şubat ayında yüzde 74’lerde idi.
Yolcular ne çok lounge ve restorandan çekiniyor
Ankete katılanlara salgın kontrol altına alındıktan sonraki endişeleri ile ilgili sorular yönetiliyor. Yolcuların yüzde 72’si, havalimanlarında en fazla lounge veya restoranlarda oturmaktan endişe ediyor. Yolcuların yüzde 67’si ise havalimanında check-in işleminden ve bagaj alım konveyörlerinden çekiniyor. Yüzde 66 yolcu pasaport kontrolünden, yüzde 65’i de güvenlikten geçerken sıkıntı yaşayabileceğini düşünüyor.
Ya uçakta enfekte birinin yanına oturursam!
Yolcuların endişelerini araştıran ankete katılanların yüzde 84’ü uçakta enfekte birinin yanında oturmaktan korkuyor. Yüzde 78 yolcu uçak tuvaletlerinden, yüzde 76’sı ise koltuk, masa ve tepsi gibi uçaktaki sert yüzeylere dokunmaktan endişe ediyor. Uçak koltuğundaki kumaş veya battaniye gibi yumuşak yüzeylere dokunmaktan çekinen yüzde 74 yolcu varken, yüzde 72’si uçağın içindeki havanın kalitesinden emin değil. Yüzde 67’lik kesimse kabin ekibi ile temastan ve ikram ürünlerinden endişe duyuyor.
Ne zaman uçacaksınız?
Salgın azaldığı ve seyahat etmenin güvenli olduğu durumda ankete katılanların yüzde 69’u kişisel finansal durumu dengelenene kadar hava yolculuğunu erteleyeceğini belirtiyor. Yüzde 66’sı genel olarak seyahati azaltacağını ifade ederken, yüzde 65’i ekonomi istikrar kazanana kadar uçak yolculuğunu erteleyeceğini bildiriyor. Yüzde 61’lik kesimse ertelenen iş gezisi için hava yoluyla en kısa sürede seyahat edeceğini söylüyor. Ankete katılan yolcuların yüzde 14’ü salgının bittiği kesinleştikten sonra hemen uçacağını ifade ederken, yüzde 47’si 1-2 ay bekleyeceğini, yüzde 28 ise 6 ay sonra yolculuk yapacağını bildiriyor.
Yeni normaller kabul gördü mü?
Koronavirüs salgını döneminde hayatın her alanında olduğu gibi havacılıkta da yeni normaller yer alıyor. Ankete katılan yolcuların, salgın ortadan kalktıktan sonra yeni uygulamalardan hangilerini yapmaya devam edebilecekleri araştırılıyor. Yüzde 62’si kalkış ve varışta sıcaklık kontrolünden geçmeyi, yüzde 61’i maske takmayı, yüzde 51’i check-in sırasında ve uluslararası uçuşlar için varışta Covid-19 testini yaptırmayı, yüzde 50’si ise test için havalimanına 3 saat önce gelmeyi ve bağışıklık belgesini taşımayı kabul ediyor. Yüzde 43 yolcu seyahatten önce test yaptırmaya, yüzde 31’lik kesim ise seyahat sonrasında 14 gün karantinada kalmaya sıcak bakıyor.