Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, bir havayolu şirketine ait uçağın 5 saat gecikmeyle hareket etmesini uçuş iptali olarak değerlendirip tazminat ödenmesini kararlaştıran tüketici hakem heyeti hükmüne ilişkin iptal davasını reddeden yerel mahkeme kararını bozdu.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, bir kişi 2015’te Almanya’nın Leipzig şehrinden Antalya’ya gelmek için özel bir havayolu şirketinden bilet aldı. Uçuşun 5 saat gecikmeli yapılması üzerine tüketici hakem heyetine başvuran yolcu, Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmeliğin (SHY-Yolcu) “uçuşların iptali” maddesi uyarınca tazminata hak kazandığını ileri sürdü.
Tüketici hakem heyeti de 400 euronun o günkü karşılığı olan 1576 TL’nin yolcuya iadesine karar verdi.
Bunun üzerine havayolu şirketi, uyuşmazlığın asliye ticaret mahkemesi görev alanına girdiğini, bu konuda tüketici hakem heyetinin görevsiz olduğunu, SHY Yolcu Yönetmeliği’ne göre uçuş tehirinin tazminat sorumluluğu getirmediğini, Danıştay tarafından Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) Yolcu Hakları Uygulama Esasları Genelgesi’nin tazminat ödenmesine ilişkin 6. maddesinin yürütmesinin durdurulduğunu, uçuşların tehirinde uçuş iptali hükümlerinin uygulanmayacağını savunarak dava açtı.
Davaya bakan Bakırköy 3. Tüketici Mahkemesi ise tüketici hakem heyeti kararını uygun buldu. Uçuşun 5 saat gecikmeli yapıldığını, 5 saat ve üzeri gecikmelerin Yolcu Hakları Uygulama Esasları Genelgesi’nde uçuşun iptali ile eş değer sayıldığını belirten mahkeme, SHY-Yolcu Yönetmeliği’nin 8. maddesine göre tazminat ödenmesi gerektiği sonucuna vararak davayı reddetti.
Bu kararın ardından Adalet Bakanlığı, kanun yararına bozma yoluna başvurarak dosyayı Yargıtay’a taşıdı.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi ise kanun yararına bozma talebini kabul ederek yerel mahkeme kararını bozdu.
Karardan
Dairenin kararında, Türk hukukunda hava yolu ile seyahat edenlerin haklarının Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce çıkarılan Havayolu İle Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik’te (SHY-Yolcu) düzenlendiği belirtildi.
Yönetmeliğin dayanağının Avrupa Birliği Tüzüğü olduğu, bu tüzüğe göre ise 3 saat ve üzerindeki gecikmelerin uçuş iptali sayıldığı ve tazminat gerektirdiğine işaret edilen kararda, Türkiye’nin AB’ye tam üye olmaması nedeniyle AB tüzüklerinin doğrudan uygulanması imkanı bulunmadığı aktarıldı.
Kararda, yönetmeliğe dayanılarak çıkarılan genelgenin ilgili maddesinde ise “1500-3500 kilometre arası uçuşlar için 7,5 saat veya uçuş süresi 4 saat ve fazla uçuşlar için uçuş süresinin 2 katı veya daha fazla mücbir sebep olmaksızın tehir edilmesi halinde tehirin uçuş iptali olarak değerlendirileceğinin” belirtildiği vurgulandı.
Yürütmesi durdurulan genelgenin 1/6 maddesinde de “Mevzuatın ilgili maddelerinde tanımlanan yükümlülükler uçuşu icra eden hava taşıma işletmelerince zamanında yerine getirilir, başvurular zamanında değerlendirilir, konu ile ilgili aksamaya mahal verilmemesini teminen gerekli önlemler işletmelerce alınır, aksi takdirde yolculara SHY-Yolcu kapsamında tazminat hakkı ödenir.” hükmünün bulunduğu kaydedildi.
Genelgenin 9/2 maddesine göre 7,5 saat veya daha fazla tehirin uçuş iptali olarak değerlendirildiği aktarılan kararda, şunlar kaydedildi:
“1500-3500 kilometre arası uçuşlar için uçuşlarda tehirin 5 saat olması durumunda uçuş iptali olarak değerlendirileceği konusunda gerek yönetmelikte gerekse genelgede bir hüküm bulunmamaktadır. Tüketici uçuş tehiri nedeniyle Yönetmeliğin 7/3 maddesi gereğince taşıyıcıdan ancak yardım talep edebilir. Tüketici hakem heyetince yasal dayanağı olmadığı halde 5 saatlik uçuş tehirinin uçuş iptali kabul edilmek suretiyle yürütmesi durdurulan ve uyuşmazlıkla ilgisi bulunmayan genelgenin 1/6 maddesine istinaden tazminata hükmedilmesi ve taşıyıcı tarafından açılan hakem kararının iptaline yönelik davanın tüketici mahkemesince reddi, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğundan yerel mahkeme kararının kanun yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.”
(AA)
