Havayolları uçak üreticilerinde teslim aldığı uçakları isimlendirirler. Bu isimler kutsal bir yer veya şahsın ismi, gökyüzünde bir yıldızın ya da şehirlerin, bölgelerin isimleri olabildiği gibi bazen de eğlenceli metaforlar olabiliyor.
Fransız bayrak taşıyıcı Air France’ın filosuna yeni kattığı 9’ncu A350’si geçen hafta ilk uçuşunu icra etti. Uçağa bir Fransa şehri olan Saint-Malo ismi verildi. Haber Aero olarak uçaklara verilen isimlerin ilham kaynaklarını araştırdık.
Air France’ın son uçağına Fransa şehri Saint-Malo ismi verildi
Air France’ın Avrupalı uçak üreticisi Airbus’tan 38 uçaklık A350 siparişi vermişti. Havayolu şimdiye kadar bunların 9 tanesini teslim aldı. Alınan bu 8 uçağa şirket Fransa şehirlerinin ismini verdi. Bunlar; Toulouse, Lyon, Saint-Denis de La Réunion, Nice, Bordeaux, Marsilya, Reims ve Dijon olarak adlandırıldı. Havayolunun filosuna katılan F-HTYI tescilli 9’uncu A350’nin adı ise yine bir Fransa şehri olan Saint-Malo oldu.
Havayolu şirketleri için uçaklarına isim vermek bir ritüel ama asla zorunluluk değil. Zira uçaklar ait oldukları ülkenin sivil havacılık otoritesine kaydedilirken bir tescil ismi alırlar. Uluslararası havacılık sistemine de bildirilen bu tescil ismiyle dünyanın dört bir yanına resmi olarak uçabilirler. Türk Sivil Havacılığı kayıtlarına giren bir uçağın çağrı ismi de ilk iki harfi TC olan ve sonrasında ise 3 harften oluşan koddan meydana gelir.
Örneğin THY’nin ‘Efes’ isimli uçağının kuyruk tescili TC-JOM’dir. Her havayolu uçaklarına ayrıca bir isim vermeyi tercih etmese de büyük çoğunluğu bu işi ciddiye alıyor ve hatta kendi içinde belirli bir sistem doğrultusunda filoya yeni uçak kattıkça isimlendirmeyi aynı sistem üzerinden sürdürüyor.
Duygulandıran isim halk oylamasıyla verildi
Türk Hava Yolları (THY), şehit Eren Bülbül’ün anısına geçen yıl filosuna dahil olan “rüya uçak” Boeing 787-9 Dreamliner’a “Maçka” ismini vermişti. THY, filosuna katılan ilk Boeing 787-9 için isim anketi yaptı. Ankette Perge, Assos, Göbeklitepe ve Zeugma isimleri vardı. Ancak Twitter kullanıcıları alternatif olarak “AdıErenOlsun” başlığıyla farklı bir kampanya başlattı. THY bu çağrıya sessiz kalmadı ve Twitter hesabından yapılan açıklamada uçağa Eren Bülbül’ün memleketi “Maçka” ismi verdi ve ilk uçuşu da Trabzon’a yaptı.
15 Temmuz darbesinde halkın en yoğun mücadele ettiği semtlerin ismi
Uçakları isimlendirme konusu, geçtiğimiz yıllarda bayrak taşıyıcı havayolumuz Türk Hava Yolları’nın Karadeniz, Marmara gibi coğrafi bölgeler; Şişli, Beykoz, Üsküdar, Kağıthane gibi ilçe isimleri kullanılan bazı örnekler…)
Peki THY’de durum böyle iken dünya geneli havayollarında uçak isimlendirme konusunda durum nedir?
(THY) 8 uçağına, 15 Temmuz’da yaşanan menfur darbe girişiminde halkın en yoğun mücadele verdiği semtler olan Beştepe, Saraçhane, Çengelköy, Kavacık, Kazan, Acıbadem, Atışalanı ve Gölbaşı isimlerini vermesi ile gündeme geldi.
THY bundan önce de her yeni teslim aldığı uçağa, ülkemizdeki illerin, önemli ilçelerin, tarihi ve turistik bölgelerin isimlerini verdiği bir sistem oluşturmuştu. Böylelikle teorik olarak uçağa ismini veren yeri, dünyanın pek çok noktasıyla buluşturuyordu. (Aras, Aksu, Göksu gibi akarsu isimleri; Marmaris, Alanya, Göreme gibi turistik noktalar; Akdeniz,
Pegasus’un kızları
Benzer bir uygulamayı Pegasus da gerçekleşiyor. Havayolunun filosunun yeni üyelerine, minik misafirlerinin adını vermek için “Dünyanın En Güzel Hediyesi” kampanyası düzenleniyor. Uçaklarını bu şekilde isimlendirip, boyatılıyor. Bu kampanyayla pek çok küresel pazarlama ödülünü de aldı. Pegasus Hava Yolları en son Milena ve Nazende isimlerini verdiği iki adet A321neo uçaklarını filoya kattı.
Hawaii’de yıldız kalmadı
Dünya geneli havayollarını incelediğimizde bu işi en çok önemseyenlerin başında Amerikalı Hawaiian Airlines geliyor. Hawaii kültüründe bir kişinin, yerin ya da nesnenin isminin, onun ruhunu oluşturan en önemli şey olduğuna ve gelecekte alacağı rolle doğrudan ilgisi bulunduğuna inanılır. Şirket de buna istinaden uçaklarını isimlendirirken takımyıldızlarının yanı sıra, yerli çiçekler, kuşlar ve çok önemli kişilerin adını veriyor.
Hawaii Havayolları, ilk Airbus A330’una Makali ismini verdikten sonra tüm takımyıldızların isimlerini uçaklara vermeyi sürdürdü. İsimlendirmenin başlangıcında filonun bu kadar genişleyeceğini hesap edemeyen şirket, daha sonra isimlendirme prosedürünü güncellemek zorunda kaldı.
İsrailliler haritaya bakıyor
İsrail’in ulusal havayolu El Al, havayolunu ülkesinin yurtdışı temsilciliği gibi görenlerden. Ülkedeki şehirlerin isimlerini uçaklara veren şirket, yurtdışına uçtukları noktalarda ülkenin sempatisini artırma gayretinde. Bilinen şehirlerden olan Jerusalem dışında; Gazze sınırındaki Sderot, İsrail’in ilk Cumhurbaşkanı Chaim Weizmann’ın doğduğu şehir olan Rehovot gibi şehirler kullanılmış. Yeni uçağa ismini verecek olan şehir belirlendikten sonra, o şehri onurlandırmak için şehirde bir de seremoni düzenleniyor.
Havada kelime oyunları
Amerikalı bir diğer havayolu Virgin America, uçak isimlendirmesinde biraz daha eğlenceli bir yöntem izleyip şirketin marka değerine zarar vermeyecek çeşitli lakaplar ve isimler kullanıyor. Bunlar arasında en ilginçleri: Arzu İsimli Uçak, Uzay Gemisine Sataşan Uçak, Scarlett O’Air, Ladin Amerika Geyiği.
Virgin America 2007’de televizyon editörleri ve tasarımcıları davet edip yeni alacağı 10 uçak için, içinde ilginç figürler geçen isim belirlemelerini istemişti. Çapkın Tek Boynuzlu At isimli uçak bu çalışmanın bir ürünüydü. 2011’de bir başka ilki gerçekleştirerek uçağına isim olarak hashtag koyan ilk havayolu oldu. Amerika’da Silikon şehirler rotasında uçan şirket, #nerdbird ismini verdiği Airbus A320 ile tüm dünyaya bir başka mesaj daha veriyordu.
Ryanair uçak isimlerini sosyal medyadan buluyor
İrlandalı düşük maliyetli taşıyıcı Ryanair, uçak isimlendirme konusunda sosyal medyayı kullananlardan. 2015’te kuruluş yıldönümünü Facebook üzerinden kutlayan firma, 30 kişiye düzenlenen bir yarışmayla uçaklara kendi isimlerini verme şansı sundu.
(Haber Aero)