Uçakların havada motorları yanıp durusa ne olur? Yolcuların kafasını kurcalayan bu sorunun yanıtını merak ediyor musunuz?
United Airlines filosundaki Boeing 777-200’ün havada motorları yanmaya başladı. Uçaktaki 231 yolcu ve 10 mürettebat büyük tehlike atlatıldı. Uçaktan kopan motor parçaları evlerin bahçelerine düştü.
Peki bir uçağın havada motoru yanarsa ne olur?
Uçakla yolculuk yaparken hepimizin aklına “uçağın motoru bozulursa ne olur?” sorusu gelmiştir. Hatta hava şartlarının kötü olduğu yolculuklarda bunu daha fazla düşünüyor olabiliriz. Ancak uçağın bir motoru bozulsa dahi sorundan haberdar olmayabiliriz. Çünkü bir motorun durması uçuşu engelleyecek ya da bir kazaya neden olacak bir büyük bir sorun değil.
Tek motor durusa ne olur?
Uçak 30 bin fitte (9 bin 144 metre) yoluna devam ederken bir motorunun bozulması herkesin kulağına bir felaket haberi gibi gelebilir. Ancak bu durum mutlak bir kaza demek değildir. Aslında motor arızası nedeniyle gerçekleşen uçak kazalarının oranı sadece 50 milyonda 200’dür. Bunlar oldukça güvenli oranlardır.
Uçak motorları, motor içindeki mekanik problemler, türbin veya panellerdeki hasar, yağ sızıntısı, yakıt kirlenmesi veya motora kuş girmesi gibi nedenlerle durabilir. Bu tür arızalar nadir olmakla beraber başta pilotlar olmak üzere tüm uçuş ekibi bu gibi durumlar için eğitimlidir.
Uçaklarda tek bir motorun arızalanması ciddi bir sorun olarak kabul edilmez. Çünkü bu yönetilebilir bir sorundur. 4 motoru bulunan Boeing 747 veya Airbus 340 gibi uçaklar bir motorun arızasından ortaya çıkacak boşluğu doldurabilecek mekanik donanıma sahiplerdir. İki motoru olan Boeing 737 veya Boeing 777 gibi uçaklar için bile bir motorun çalışmaması büyük bir sorun değildir. Çünkü bu uçaklar da tek bir motorla 5-6 saat uçabilecek teknolojiye sahiplerdir.
Tüm motorlar durursa ne olur?
Öncelikle bir uçakta aynı anda bütün motorların durması oldukça küçük bir ihtimal. Çoğu motor problemi tek bir motorda görülür. Yine de bütün motorlar durursa bu acil bir durumdur ancak üstesinden gelinebilir.
Bir uçağın uçmasına izin veren kuvvetler, uçağın motorları olmadan havada süzülmesine de izin verirler. Motorların çalışmaması ileri itme kuvvetinde eksiklik yaratacağı için irtifa kaybetmek gerekecektir. Ama bu gökten bir taş gibi düşüleceği anlamına gelmiyor. Kanatlar ve dümen ayarlanarak 20 km ileri gidişte 1 km irtifa kaybedilir. Örneğin 10 bin metre irtifada uçan bir uçağın tüm motorları dursa da, 200 kilometrelik mesafedeki herhangi bir havalimanına süzülerek inme şansına sahiptir.
Meydana gelmesi bu kadar küçük bir ihtimal gerçekleşir ve uçuş sırasında bütün motorlar durursa pilot bu süzülme mesafesini kullanarak uygun bir iniş alanı bulabilir. 2009 yılında her iki motoru karşılaştığı bir kaz sürüsü nedeniyle bozulan US Airways Flight 1549’un pilotu böyle bir inişi başarılı bir şekilde gerçekleştirmişti.