Yangın uçağı ihalesi Orman Bakanlığı bünyesinden alınarak, Savunma Sanayii Başkanlığı’na (SSB) havale edilmişti. İhaleyi gerçekleştirecek olan SSB’nin yayınladığı ilana göre Türk Hava Kurumu’nun (THK) mevcut filosunda bulunan 9 adet CL-215 uçağı yine ihaleye katılamıyor. Söz konusu duruma ilişkin THK Kayyım Heyeti Üyesi H. Abdullah Kaya,” İhale şartnamesinde değişillik istiyoruz” dedi.
SSB’nin orman yangınlarıyla mücadele kapsamında hava araçlarının kiralanması ihalesine çıktığını belirten Kaya, “Bu yıl 3 Aralık tarihi itibarıyla ihaleye çıktı. Amfibik, ağır-hafif tanker ve büyük tanker uçaklar olarak 3 kategoride ihaleye çıktı. Her 3 kategori için de turbo motor isteniyor; turbo fan ve turboprop. Bizimki ise piston motorlu. VFR uçuşlara izin vermiyor. IFR da istiyor. Bizim uçaklar bu iki özelliği taşımadığı için kendi uçaklarımızla ilgili şu anda teklif veremiyoruz ancak ihale şartnamesinde bu yönde bir değişiklik isteğini iletiyoruz” diye konuştu.
4 uçağa TUSAŞ bakım yapıyor
THK Kayyumu Kaya, THK’nın toplam 9 yangın söndürme uçağı olduğunu, bunlardan 3’ünün önceki yıllarda uğradığı çeşitli kazalar nedeniyle çok ciddi bakıma ihtiyacı olduğu için yıllardır kullanılmadığını söyledi. Kaya, 4 uçağın ise TUSAŞ’ta bakımda olduğunu belirterek, “Bunların kapasiteleri artırılmıyor. Pervane, motor, iniş takımlarının bakımları yapılıyor. Kanat gövde bağlantılarının perçin ve yorgunluk testleri yapılıyor. Esas zaman alan ve uğraştıran husus bu oluyor. Burada bir kapasite artırılması söz konusu değil. Uçakların olduğu gibi kullanılmasına yönelik bakım yapılıyor. Diğer 2 uçağımız ise biraz daha masraflı bakım gerektiriyor. Motorlarının ve iniş takımlarının ciddi şekilde bakımı gerekiyor. Bunun da maliyeti biraz yüksek olduğu için onların bakımını şu anda 2’nci etap olarak düşünüyoruz” dedi.
“1 uçağımızı tamamladık”
THK Kayyumu Kaya, bakıma giren CL-215 tipi uçakların THK tarafından 2019 yılına kadar yangın söndürmede kullanıldığını hatırlatarak, “Bizim uçaklarımız turbo motora sahip değiller. Bu uçaklarımız piston motorlu. Temel itibarıyla Orman Genel Müdürlüğü’müz piston motorlu uçak istemiyor. Bizim uçaklarımız sadece gündüz uçuş yapabiliyor. Bu nedenle bizim uçaklarımız teknik özellikleri itibarıyla istenilen vasıfları taşımıyor ama bizim uçaklarımız da yangın söndürmede kullanılabilir. Bunun için biz TUSAŞ’la iş birliği kapsamında uçaklarımızın bakımını yapıyoruz. Bu bakım dediğimiz servis bülteni 568 kapsamında kanat gövde bağlantılarının yorgunluk testlerinin yapılması ve bu testler sonucunda yorulmuş olan perçinlerinin yenilenmesi. Bir uçağımızı tamamladık. Diğer uçaklarımızın da bakımı yapıldıkça çıkan parçalar sipariş veriliyor. Genel parçalar veriliyor. Bu kapsamda devam ediyoruz” diye konuştu.
“5 uçağımız modernizasyona uygun”
H. Abdullah Kaya, Savunma Sanayi Başkanlığı ile iş birliği halinde bunları yenilemeye ve bakımlarını yapmaya çalıştıklarını belirtti. Kaya, Savunma Sanayi Başkanlığı’nın aynı zamanda Tarım ve Orman Bakanlığı’na, Orman Genel Müdürlüğü’nün havadan yangın söndürme uçağı ihtiyacı kapsamında uçak alma görevi olduğunu hatırlatarak, “Bu kapsamda yürüttüğü çalışmalardan birisi de yeni sıfır uçaklarla birlikte var olan uçakların modernizasyonu. Yani turbo motorlu, gösterge panellerinin daha dijitalleştirilerek yenilenmesi söz konusu. Bizim uçaklarımızdan 5 tanesinin kanat gövde bağlantıları ve teknik özellikleri bu tür bir yenilemeye uygun. Eğer bu yönde bir tercih kullanırlarsa bizim uçaklarımız da ‘215 turbo’ dediğimiz modele veya 415 turbo modeline Kanada’da orijinal üreten firma tarafından dönüştürme yapılabilecektir. O kapsamda da TUSAŞ ile görüşmelerimiz sürüyor. Biz ona da uygun bakıyoruz” dedi.
“Orman Bakanlığı bilinçli olarak THK uçaklarının kullanılmasına izin vermedi”
Habertürk yazarı Güntay Şimşek geçtiğimiz hafta köşesinde bu konuya değinerek, “Tarım ve Orman Bakanlığı, geçen 3 yıl boyunca Türk Hava Kurumu’nun (THK) filosunda bulunan Türk tescilli yangın söndürme uçakları da bilinçli olarak ve ihale kriterleriyle oynanarak kullanılmasına izin vermemişti. Bu durum geç de olsa anlaşıldığından yangın uçağı temin işi Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan alınarak Savunma Sanayi Başkanlığı’na (SSB) verilmiş.” ifadelerini kullanmıştı.
Orman Bakanlığı’nın ihale yapma yetkisi elinden alındığını kaydeden Şimşek, “Fakat hiçbir kabahati olmayan THK’nın yangınla mücadele için filosunda bulundurduğu, öz malı, Türk tescilli 4,9 tonluk amfibik uçakların suçu nedir ki, onlarında ihaleye girmesi engelleniyor. SSB’nin “Amfibik Uçak Kiralama Projesi kapsamında 2022, 2023 ve 2024 yılları yangın sezonu boyunca 5 adet asgari 5 ton tank kapasiteli amfibik uçakların kiralanacağı, kısmi miktarda tekliflerin de değerlendirileceği belirtiliyor. Neden 5 ton? Mesela, asgari 4,5 ton amfibik uçakların değerlendirileceğine dair bir ibare olsa ne olurdu?” demişti.