Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), 11 Kasım 2019 tarihinde Atatürk Havalimanı’nda yer hizmetleri personelinin ACT Cargo’ya ait uçağın iniş takımlarının arasına sıkıştığı kazaya ilişkin emniyet bülteni yayınladı. Bültende kazanın oluş sebepleri ve bir daha yaşanmaması için yapılması gerekenler anlatıldı.
Atatürk Havalimanı’nda yaklaşık 2 yıl önce korkunç bir kaza yaşanmış ve bir harekât memuru Boeing 747 kargo uçağı ile bushback aracı arasına sıkışarak ağır yaralanmıştı.
SHGM, kazayla ilgili bir Emniyet Bülteni yayınladı. Emniyet Bülteni’nde elim kaza şöyle anlatıldı:
“11 Kasım 2019 tarihinde Atatürk Havalimanı’nda pushback operasyonu esnasında personel yaralanmalı iş kazası meydana gelmiştir. Tarifeli kalkış saati 13:40 olan X Havayollarına ait B747 tip XXX sefer sayılı uçağı yerel saat 13:25’te T1 park pozisyonundan kapı kapatmıştır. Kapanış sonrası uçağın ön iniş takımlarındaki sıkışan takozlar çıkarılamamıştır.
Takozlar ön iniş takımları lastiklerine sıkışık vaziyette Towbarless Pushback aracıyla “F” taksi yoluna batı yönüne doğru pushback operasyonuna başlanmıştır. Bu şekilde uçağın geri itmesi tamamlanıp, centerline çizgisine ulaştıktan sonra pushback aracının uçaktan ayrılması sağlanmıştır.
Pushback aracının ayrılması esnasında uçak frene “Break Release” komutuyla aldırılmıştır. Sıkışan takozun uçak ön dikme lastiğinden alınması için uçak sorumlu kaptana headsetten bu durum iletilmiş ancak, yaşanan iletişim problemine bağlı olarak uçak birkaç saniye içerisinde pushback aracına doğru ilerlemesi sonucu harekat memuru uçak ile pushback aracı arasında kalarak ağır yaralanmalı iş kazası meydana gelmiştir.”
Bültene göre, kazanın oluş sebepleri şöyle açıklandı:
- Pushback operasyonunun ulusal ve uluslararası kurallara göre gerçekleştirilmemesi,
- Uçak ön dikmesine sıkışan takozun pushback işlemi öncesinde lastikten alınmaması,
- Pushback operatörünün operasyon esnasında aracı terk etmesi,
- Harekât memurunun emniyet kurallarına aykırı olarak tehlikeli bölgeye girmesi,
- Pushback operasyonunda görevli personel ile uçuş ekibi arasında iletişim eksikliği yaşanması,
- Pushback operasyonuna ilişkin risklere yönelik durumsal farkındalığın oluşmaması.
SHGM Emniyet Bülteni’nde bu tarz kazaların bir daha yaşanmaması için yapılması gerekenler de belirtildi. Buna göre;
- Pushback operasyonu ve headset ile iletişim konusundaki talimat ve prosedürlerin IATA ve ICAO kuralları çerçevesinde güncellenmesi ve bu kapsamda hizmetlerin kurallara uygun verilmesi,
- Pushback ve Headset hizmetine yönelik risklere ilişkin farkındalık oluşturmak amacıyla yaşanan vakaların personelle paylaşılması,
- Hizmet süreçlerinin denetlenmesi ve gelişim alanlarının iyileştirilmesinin sağlanması,
- Yaşanan aksaklık ve olumsuzlukların otorite ve yetkililere zamanında raporlanması, hususlarına en üst seviyede dikkat edilerek, gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetlerin yapılması gerekiyor.