Rolls-Royce’tan dünyanın en büyük uçak motoru

Dünyanın en önemli motor üreticisi Rolls-Royce, 3,55 metrelik fan çapına sahip, dünyanın en büyük uçak motoru olacak UltraFan’ın üretimine başladığını duyurdu.

Rolls-Royce, dünyanın en büyük uçak motoru özelliğine sahip ve önümüzdeki onlarca yıl boyunca sürdürülebilir havacılığın tanımını değiştirecek olan UltraFan’ın yapımına resmi olarak başladığını bildirdi. Şirketten yapılan açıklamada, bu doğrultuda yapılacak ilk modül üzerindeki çalışmaların, Birleşik Krallık’ın Derby kentindeki özel DemoWorks merkezinde devam ettiği ve 140 inç (3,55 metre) fan çapına sahip test motorunun yıl sonuna kadar tamamlanması beklendiği ifade edildi.

Motor, hem dar gövdeli hem de geniş gövdeli uçaklara güç verebilme özelliğinin yanı sıra, ilk nesil Trent motoruna kıyasla yakıt verimliliğinde yüzde 25 oranında iyileştirme sağlayabilen yeni bir UltraFan motor ailesinin de temelini oluşturacağı belirtildi.

İlk test yüzde 100 sürdürülebilir yakıtla

Söz konusu havacılığın sürdürülebilirliği olduğunda performans iyileştirmenin önemine dikkat çeken Rolls-Royce yetkilileri, bu doğrultuda geliştirilen gaz türbinlerinin, uzun mesafeli havacılığın bel kemiğini oluşturmaya devam ettiğini dile getirdi. UltraFan’ın yakıt verimliliğinin ise, kısa vadede geleneksel jet yakıtından muhtemelen daha masraflı ancak daha sürdürülebilir olan yakıtlara geçişi hızlandıracağı ve endüstri ekonomisini geliştirmeye yardımcı olacağı belirtildi. Bu geçişe öncülük etmesi için de motorun ilk testinin, yüzde 100 sürdürülebilir havacılık yakıtı ile yapılmasının planlandığı açıklandı.

Avrupa ve İngiltere’den yatırım aldı

UltraFan test motoru ve ilgili teknolojilerin geliştirilmesi amacıyla Rolls-Royce’un yanı sıra Aerospace Technology Institute (Birleşik Krallık), Innovate UK (Birleşik Krallık), LuFo (Almanya) ve Clean Sky Joint Undertaking (Avrupa Birliği) dâhil olmak üzere çeşitli finansman kuruluşları tarafından önemli yatırımlar gerçekleştirildiği belirtildi.

İngiltere Ticaret Bakanı Kwasi Kwarteng konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “UltraFan projesi, önümüzdeki on yıllar boyunca çevreci, sürdürülebilir uçuş sağlamak için havacılık endüstrisi ile yaptığımız işbirliklerinin mükemmel bir örneği. Hükümet desteği ile sürdürülen bu proje, İngiltere’nin havacılık sektörüne verdiği değeri gözler önüne seriyor. Rolls-Royce gibi şirketler, salgından daha çevreci bir şekilde çıkmamıza yardımcı oluyor. Havacılık sektöründe yeniliklere imza atmak ve yeni zirvelere ulaşmak için ihtiyaç duydukları desteği vermeye kararlıyız” dedi.

Rolls-Royce Sivil Havacılık Başkanı Chris Cholerton ise, gerçekleştirilecek test hakkında şunları söyledi:

“Bu, hepimiz için heyecan verici bir an. Şu an ilk motor test modelimiz olan UF001 bir araya getiriliyor. Tamamlanmış ve teste hazır hâlde görmek için gerçekten sabırsızlanıyorum. Bu gelişme, COVID-19 sonrasındaki seyahatler için herkesin her zamankinden daha sürdürülebilir yollar aradığı bir zamanda yaşanıyor. Çözümün bir parçası olduğumuzu bilmek hem beni hem de UltraFan ekibimizi gururlandırıyor. Birleşik Krallık ve Alman hükümetlerinin bu çığır açan teknolojik yatırımları yaparken bizleri desteklemesinden çok memnunum. Havacılık ve Uzay Teknolojisi Enstitüsü ve LuFo programlarının yanı sıra AB’nin Clean Sky programı, UltraFan’ın muazzam çevresel ve ekonomik faydalarını gerçekleştirmemize bir adım daha yaklaşmamıza yardımcı oldu.”

Motorun yapımına başlanırken diğer önemli bileşenlerin Rolls-Royce’un Derby’deki özel DemoWorks ünitesine gönderilmek üzere bir araya getirildiği belirtildi. Buna ek olarak, UltraFan’ın karbon titanyum fan sistemi çalışmaların Birleşik Krallık’ın Bristol kentinde, 500 otomobili çalıştıracak güçteki 50 MW Power Gearbox ile ilgili çalışmalar ise Almanya’nın Dahlewitz kentinde sürdüğü ifade edildi.

Rolls-Royce, kurumun IntelligentEngine vizyonunun bir parçası olan UltraFan’ın, mühendislerin her fan kanadının kullanım performansını tahmin etmesine olanak sağlayan ve gerçek test verilerini depolayan bir dijital ikize de sahip olduğu belirtildi. Tüm bunların arkasında ise, Rolls-Royce’un 90 milyon sterlinlik yatırımı, yeni Testbed 80 merkezinde yapılan testlerin bulunduğu açıklandı. Bu testler sayesinde Rolls-Royce’un, saniyede 200 bine kadar en ufak titreşimleri bile tespit ederek 10 binden fazla parametreden veri alabildiği vurgulandı. Elde edilen bu verilerin, motorların daha iyi anlaşılmasına ve gerekli iyileştirmelerin yapılmasına yardımcı olduğu dile getirildi.

Motorun temel mühendislik özellikleri şunlar:

• Azami yakıt yakma verimliliği ve düşük emisyon elde etmek için ALECSys zayıf yanma teknolojisine sahip yanma sistemi ile birleştirilmiş yeni ve etkinliği kanıtlanmış Advance 3 çekirdek mimarisi.
• Uçağın ağırlığını 680 kilograma kadar azaltan karbon titanyum fan kanatları ve kompozit kasa tasarımı.
• Yüksek basınçlı türbin sıcaklıklarında daha verimli çalışma sağlayan gelişmiş seramik matris kompozit (CMC) bileşenleri.
• Geleceğin yüksek itme gücüne ve yüksek bypass oranına sahip motorları için verimli güç sağlayan dişli tasarımı.