Petrol fiyatlarının küresel çapta artması, Ukrayna-Rusya savaşının olumsuz yansımaların biri olarak görülüyor. COVID-19’dan kurtulmaya çalışan sektörün şimdi ki en büyük problemleri artan maliyetler.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), Ukrayna-Rusya savaşı sürerken havayollarına yarıda bulundu. IATA’ya göre savaş ile artmaya başlayan yakıt maliyetleri, COVID-19 etkilerinden kurtulmaya başlayan havayolları üzerinde ek baskı oluşturacak.
IATA, Ocak 2022 trafik verilerini yayınlayarak, havayolu sektörünün, “Omicron adında bir tümseğe çarpmasına rağmen”, toparlandığını söyleyerek; Rusya-Ukrayna savaşı hakkında da yorum paylaşıldı.
Ocak 2022’de, kilometre başına yolcu geliri cinsinden ölçülen toplam hava yolculuğu talebi Ocak 2021’e göre yüzde 82,3 artarken; Aralık 2021’e göre yüzde 4,9 düştü. İyileşme belirtilerine rağmen, Ocak 2022’deki seyahat talebi, pandemi öncesi Ocak 2019’a kıyasla yüzde 50 düşüşte.
Rusya’nın hava sahalarının kapatılması da dahil, birçok yaptırımlara yol açan ve petrol fiyatlarının yükselmesini de tetikleyen Ukrayna’yı işgali, havayolları için pandemiden kurtulurken yeni bir problem olarak görülüyor.
IATA; “Ocak rakamlarına, Şubat ayı sonunda başlayan Rusya-Ukrayna savaşının herhangi bir etkisi yer almıyor. Ortaya çıkan yaptırımların ve hava sahasının kapatılmasının, başta komşu ülkeler olmak üzere seyahat üzerinde olumsuz bir etkisi olması bekleniyor.” açıklaması yayınladı.
IATA, Ekim 2021’de küresel havayollarının 2022’de toplam 11,6 milyar dolarlık net zarar yapacağını tahmin etmişti. Ancak o zaman jet yakıtı varil başına 78 dolardı ve havayollarının maliyetlerinin yüzde 20’sini oluşturması bekleniyordu. 4 Mart 2022 itibariyle jet yakıtı varil başına 140 doların üzerine çıktı.
IATA Genel Müdürü Willie Walsh; “Sektör için iki yıllık COVID-19 krizinden çıkmaya çalışmak ve kayıpları azaltmak için mücadele etmek; maliyetlerdeki bu kadar büyük bir darbeyi absorbe etmek çok büyük bir zorluk. Jet yakıtı fiyatı bu kadar yüksek kalırsa, zamanla bunun havayolu getirilerine yansımasını beklemek makul olur” dedi.
Kargo bölümü de en büyük sorunlardan
IATA ayrı bir basın açıklamasında, kargo talebinin Ocak 2022’de Aralık 2021’den daha yavaş bir hızda olsa da büyümeye devam ettiğini söyledi. Kilometre başına taşınan kargo yükü cinsinden ölçülen küresel talep, yıllık yüzde 2.7 arttı. Aralık 2021’de büyüme yüzde 9,3 büyüme olarak gerçekleşti.
Ukrayna’daki çatışmanın kargoyu da etkilemesi bekleniyor. Ancak Rusya’ya ve Rusya’dan taşınan kargo, 2021’de küresel hava kargosunun sadece yüzde 0,6’sını oluşturuyor. Ancak, Volga-Dnepr gibi Rusya’da kayıtlı bazı özel kargo taşıyıcıları da en büyük etkilenen birimler arasında yer alıyor.
Willie Walsh; “Kapasitenin daha fazla baskı altına girmesi bekleniyor ve oranların artması muhtemel. Bununla birlikte, ne dereceye kadar tahmin etmek için hala çok erken” açıklaması yapıldı.