Kol uçuşu diğer adıyla formasyon uçuşu neden son dönemlerde moda oldu? Askeri havacılıkta anılan bu terim, ticari havacılığa nasıl yansıdı? Sizce son dönemlerin en güzel kol uçuşu hangisi? Habertürk yazarı Güntay Şimşek, bu soruların cevabını bulmak için son dönemlerdeki en güzel kol uçuşlarını köşesine taşıdı.
Kol uçuşu, iki veya daha fazla hava aracının bir lider komutasında gerçekleştirdiği disiplinli uçuşa verilen isim. Askerî pilotlar kol uçuşunu, ortak savunma ve ateş gücünün konsantrasyonu amacıyla kullanır. Birinci Dünya Savaşı sırasında uçakların tek savaşmaktan ziyade çift savaşması daha az kayba uğramasına sebep oluyordu. Düşmana karşı çift giden uçakların kontrolünü rütbesi daha yüksek olan pilot yönlendiriyordu. Aslında kol uçuşunun başlaması bu şekilde gelişti.
Yıllar sonra uçak filoları büyüyen hava kuvvetleri daha fazla uçakla bu kol uçuşunu yaparak göreve gidiyordu. Bu gidişteki görsel güzellikler zamanla önemli günlerde görsel bir şölene dönüştü. Daha sonraları ise ticari havacılığın kutlamalarında da popüler bir hale geldi. Sivil havacılıkta kol uçuşu gösteri amaçlı veya hobi amaçlı gerçekleştirilmeye devam etti. Bunun yanı sıra kol uçuşunun arkadaki uçaklarda sürtünmeyi azaltması nedeniyle yakıt tasarrufu sağladığı düşünülür.
Airbus, geçen hafta kuruluşunun 50’nci yılını özel etkinliklerle kutladı. Avrupalı imalatçı özel bir uçuşa imza attı. Şirketin tüm yolcu uçağı modelleri, uçak taşıyan uçak olarak nam salan devasa Beluga ile birlikte kol uçuşu yaptı. Şirketin yolcu uçağı modelleri kol uçuşu yaptı.
Şeyh Zyed kol uçuşu
Birleşik Arap Emirliklerinin (BAE) dört havayolu Air Arabia, Emirates, Etihad ve Fly Dubai ülkenin ulusal günü kutlamaları kapsamında 2018’in sonunda bir kol uçuşu yaptı.
Ülkenin kurucusu Şeyh Zayed’in mirasını, değerini anmak ve ülkenin havacılık endüstrisindeki başarısını dünyaya sergileme fırsatı sunan bu uçuşta, Air Arabia filosundan bir Airbus A320, Etihad ve Emirates’in birer Airbus A380’i, Fly Dudabi’nin ise Boeing 737 Max 8 katılmıştı. Ayrıca BAE Hava Kuvvetleri akrobasi takımı Al Fursan2dan 7 uçakta bu gösteriye eşlik etti. Ülkenin en güzel bölgelerinin üzerinde yapılan bu kol uçuşu muhteşem görsel görüntülere sahne olmuştu.
Türkiye’nin ilk havacılık, uzay ve teknoloji festivali olan Teknofest‘te, tarihi anlar yaşanmıştı. Türk Hava Yolları (THY) filosundaki en büyük uçaklardan Boeing 777 ile Türk Hava Kuvvetleri akrobasi takımı Türk Yıldızları, nefes kesen bir gösteri yapmıştı. THY uçağının sağında ve solunda yer alan Türk Yıldızlarına ait NF-5 uçakları ‘kol uçuşu’ olarak adlandırılan gösteri uçuşuyla, ziyaretçileri selamladı.
İlk geçişte Türk Yıldızları, THY uçağının arkasında kaldı. İkinci geçişte ise NF5’ler, uçağın sağında ve solunda 3’erli formasyona geçerek seyircileri ikinci kez selamladı. Daha sonra Avrupa ve Asya’yı birbirine bağlayan boğazın üstündeki geçiş unutulmaz anlara sahne oldu.
Katar Airways’in 20’nci yılına özel yapılan kutlamadaki kol uçuşu da en güzeller arasında yer alıyor. Şirket bu uçuşu Kraliyat Hava Kuvvetleri akrobasi takımı Red Arrows’la birlikte gerçekleştirdi. Havayoluna ait Airbus A350, 2017 yılında Doha’da görsel bir şölen sundular. Geçtiğimiz hafta ise Katar, Fransa’dan Rafale tipi savaş uçaklarının ilk filosunu teslim aldı. Fransız Dassault Aviation şirketinin ürettiği Rafale tipi savaş uçaklarının Duhan Hava Üssü’ndeki törende Katar Emirlik Hava Kuvvetleri pilotları teslim alınan Rafale uçaklarıyla bir kol uçuşu gerçekleştirdi.
Yolcu uçağı olarak tasarlanmış süpersonik bir jeti Concorde’un yaptığı kol uçuşu da en güzeller arasında yer alıyor. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra sesten hızlı bir yolcu uçağı yapma fikri ortaya atılmıştı. Bu amaçla İngiltere’de “Sesten Hızlı Uçak Komitesi” kuruldu. Bunu dünyanın birçok ülkesi takip etti. Rusya ve ABD gibi iki süper güç bu iş için yarışmaya başlamıştı. Ancak ABD 1971’de bu projeyi iptal etti. Fransa ve İngiltere ise 1962 yılında ortak bir “Sesten Hızlı Uçak” projesi başlattı ve 1969’da Concorde doğdu. 1976’dan itibaren ise Paris ve New York arasında yolcu taşımaya başladı. 1986’da 10’ncu yılı kutlamaları için 4 adet Concorde kol uçuşu gerçekleştirdi. Şu an da tarihe karışan Concorde’ların kol uçuşu da efsaneler arasına girdi.
