Avrupa havacılık güvenliği yetkilileri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından artan GPS sistemlerinden kaynaklanan riskler konusunda uyardı.
Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA), 17 Mart 2022’de yayınlanan bir güvenlik bilgi bülteninde (SIB), Küresel Navigasyon Uydu Sistemi (GNSS) sinyallerinin karıştırılması veya yanıltılmasının uçaklar tarafından uçuşların çeşitli aşamalarında gözlemlendiğini söyledi.
EASA, bazı durumlarda, karıştırma ve/veya yanıltmanın, uçakları “güvenli bir iniş prosedürünün gerçekleştirilememesi nedeniyle rotayı değiştirmeye ve hatta varış yerini değiştirmeye” zorladığını kaydetti.
GPS, GNSS olarak bilinen Küresel Navigasyon Uydu Sisteminin bir türüdür. GNSS, ticari uçakların havadaki ara noktalara gitmesi için yaygın bir yoldur ve ayrıca iniş için konumlandırmak için kullanılabilir. EASA, GNSS verilerinin kaybının bölgeden kaçınma ve rüzgar kesme uyarı sistemleri ile ilgili sorunları da tetikleyebileceğini söyledi.
EASA, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 24 Şubat 2022’den bu yana GNSS karıştırma ve/veya sahtekarlığın yoğunlaştığı dört alanın tespit edildiğini söyledi:
- Baltık Denizi ve komşu ülkeleri çevreleyen Kaliningrad bölgesi;
- Doğu Finlandiya;
- Karadeniz;
- Kıbrıs, Türkiye, Lübnan, Suriye ve İsrail’in yanı sıra Kuzey Irak yakınlarındaki Doğu Akdeniz bölgesi.
Bu nedenle güvenlik kurumu, ulusal havacılık otoritelerinin, özellikle iniş için yaygın olarak kullanılan Aletli İniş Sistemleri olmak üzere, geleneksel seyrüsefer yardımcılarının muhafaza edilmesini ve tam olarak çalışır durumda olmasını sağlamasını tavsiye ediyor.
Ulusal havacılık otoritelerinin ayrıca, etkilenen bölgeleri ve bunun sonucunda ortaya çıkan sınırlamaları tanımlamak için NOTAM (Hava Görevlerine Duyurular) yayınlamalı ve bilgi toplamak için hava seyrüsefer hizmeti sağlayıcılarıyla birlikte çalışmalıdır. ANSP’ler ayrıca, GNSS’nin büyük ölçekli sıkışması veya yanıltıcılığı durumunda yerinde beklenmedik durum önlemlerinin olduğundan emin olmalıdır.
Bu arada havayolları, uçuş ekiplerine GNSS ekipmanıyla ilgili herhangi bir sorunu derhal hava trafik kontrolüne bildirmelerini ve sıkışma olasılığının farkında olduklarından emin olmalarını söylemelidir. Uçuş ekipleri ayrıca, geleneksel seyrüsefer yardımcılarını kullanarak konumlarını doğrulamaya, etkilenen bölgelerde geleneksel varış prosedürlerine geri dönmeye hazırlıklı olmalı ve aynı zamanda, yalnızca bir GNSS yaklaşımının mevcut olduğu bir havalimanını alternatif bir varış noktası olarak kullanmadıklarından emin olmalıdır.
EASA, “Mevcut koşullar altında GNSS kesintilerini ve etkilerini tahmin etmek mümkün değil” dedi. Ancak, mevcut durumun bir Güvenlik Direktifi gerektirecek “güvenli olmayan bir durum” olarak görülmediğini söyledi.