Geçtiğimiz hafta Dubai Airshow’un 18’ncisi düzenlendi. Yaklaşık 1000 adet uçak siparişi verilmesi beklenirken bu rakam 381 oldu. Peki neden beklenen rakama ulaşılamadı?
Haber Aero muhabirleri Dubai Airshow’u yerinde takip etti. Rekor sipariş beklenen havacılığın önemli organizasyonunda siparişler beklenenin altında kaldı.
Boeing Airbus’ın üç katı sipariş aldı. Boeing’e 295 sipariş verilirken Airbus ise 86’da kaldı. En önemli siparişi ev sahibi konumundaki Emirates ve FlyDubai verirken, fuarda en çok konuşulan konu Türk Hava Yolları’nın siparişi burada açıklamaması ve Rolls-Royce’un XWB-97 motorlarındaki sorunlar olarak öne çıktı.
Peki rekor sipariş neden gelmedi?
Hint havayollarının etkisiz kalması
Son dönemlerde en çok uçak siparişi veren Hint havayolları fuara pek ilgi göstermedi. Geçtiğimiz yaz döneminde Paris Airshow’da Air India ve Boeing arasındaki geçtiğimiz şubat ayında açıklanan 290 uçaklık dev sipariş Paris Airshow’un ikinci gününde düzenlenen anlaşma ile resmiyet kazanmıştı. Öte yandan IndiGo ve Airbus arasında Paris Airshow’da yapılan anlaşma kapsamında 500 uçaklık sipariş açıklanmıştı. Bu kadar büyük sipariş açıklayan Hint havayollarının burada etkisiz olması kaçınılmazdı.
Airbus’ın motor sorunu
Rolls-Royce’un XWB-97 motorlarındaki sorunlar fuarın gündem noktasıydı. Emirates Başkanı Tim Clark’ın yapmış olduğu basın toplantısında ve diğer üst düzey havayolu yöneticilerine sorulan soru bu konuyla ilgiliydi. Bu konu nedeniyle siparişlerde sorun yaşandı. Airbus Boeing’in gerisinde kaldı.
THY’nin siparişi vermemesi
Açıkçası THY’nin Dubai Airshow öncesinde Airbus yetkilileriyle Türkiye’de biraya gelip, sipariş için prensip anlaşması yapması siparişlerin burada verileceği yönündeydi. İlk kez Habertürk yazarı Güntay Şimşek, THY’nin Dubai’de sipariş vermeyeceğini açıklamıştı. 1000’e yakın sipariş beklenen Dubai Airshow’da THY’nin 355 adetlik siparişi de bekleniyordu ancak bu durum gerçekleştirilemedi. Bu sebepten beklenen rakama yakalanamadı.
Dubai’nin Paris Airshow’un gölgesinde kalması
Kuşkusuz dünyanın en önemli sipariş verilen havacılık fuarları dönüşümlü olarak yapılan Paris Airshow ve Londra Farnborough Havacılık Fuarı olarak biliniyor. Dönüşümlü olarak düzenlenen bu fuarlarda yüklü uçak siparişleri veriliyor. Bu sebepten Dubai Airshow arada kalıyor.
Suudilerden ses çıkmaması
Suudi Arabistan’ın turizm projesi kapsamındaki gelişim havayollarını da atağa kaldırdı. Özellikle Suudi Arabistan’ın iki havayolu Riyadh Air ve Saudia’nın geçtiğimiz mart ayında Boeing’e toplamda 121 adetlik uçak siparişi vermişti. Bu önemli siparişlerin ardından Dubai Airshow’da Ryadh Air etkin olarak gözkse de sipariş vermedi. Yani anlaşıldığı gibi Dubai’ye bir şey kalmadı.
Havayollarının teslimatları geç alması
Havayolları yoğun talep sonrası uçak üreticilerine önemli siparişler verdiler. Ancak uçak üreticilerindeki yoğunluk teslimat tarihlerini uzattı. Şu an verilen siparişlerin 2026’dan önce teslim edilmemesi havayollarını filodaki uçaklarını yenileyerek ilerlemesine neden oldu. Bazı havayollarının filosunda düşünmediği uçaklar bile kıymete bindi.