Havalimanı ve havayolu operasyonlarından bilgisiz olan yolcular kaba davranarak diğer yolcuların da keyfini kaçırabiliyor. Hatta diğer yolcuların uçağını kaçırmasına bile neden olabiliyor. Bu tarz yolcular ise davranış bozukluğu olan yolcular olarak adlandırılıyor.
ABD’li davranış bozukluğu uzmanı, yazar ve aynı zamanda Mannersmith Etiquette Consulting Davranış Bozukluğu Okulu sahibi Jodi R.R. Smith, havalimanlarında yolcuların davranış bozukluklarını araştırmış. Haber Aero olarak bizde kendi tecrübelerimiz ve Smith’in değerlendirmelerini sentezleyerek sizlere yolcuların havalimanlarında yaptığı 7 davranış bozukluğunu derledik.
1-Havalimanında bahşiş
Havalimanı işletmecileri veya onlara bağlı porter hizmeti yani bagaj taşıma hizmeti veren görevlileri her havalimanında görürsünüz. Sadece bavulunuz azsa ve fazla eşyanız yoksa onlardan bihaber olursunuz. Çok bavulunuz varsa onlar gelir sizi bulur. “Yardıma ihtiyacınız var mı?” diyerek yanaşırlar. Bu sistem havalimanından aldığınız hizmet karşılığı daha önceden ödediğiniz bedelle gerçekleştirilir ya da havalimanın yetkilendirdiği şirketler tarafından uygulanır. Uzun bir seyahat için havalimanına geldikten sonra porter isimli görevli bu bagajları kontuara kadar taşır ve sizi büyük bir yükten kurtarır. Siz bu arada elinizi kolunuzu sallaya sallaya havalimanında gezebilirsiniz. İşte bu hizmeti sağlayan görevlilere bahşiş vermek havalimanının kendi içindeki kurallarından biridir. Özellikle yurt dışında sistem bu şekilde çalışıyor. Eğer çok fazla bagajınız var ve çok az bahşiş veriyorsanız özellikle ABD havalimanlarında görgüsüz yolcu olarak görülüyorsunuz.
2-Yavaş davranmak, hazırlıksız olmak
Havalimanında sağlıklı bir operasyonun en önemli anahtarı yolcu davranışlarıdır. Özellikle check-in kontuarlarında beklerken, pasaporttan geçerken veya güvenlik kontrolünden hava tarafına geçmeden önce sizden istenecek evrakları hazırlamanız gerekir. Bu evraklar kimliğiniz veya pasaportunuz ya da biletinizdir ve görevli bu evrakları sizden isteyecektir. İşte bu işlemleri gerçekleştirmeden önce kuyruk beklerken bu belgeleri hazırlamayıp sıra kendisine geldiğinde hazırlayan yolcular kaba yolcu olarak adlandırılır. Çünkü sıra ona geldiğinde bu evrakları bulup çıkartmak sıradakilerin daha uzun beklemesine neden oluyor.
3-Havalimanı çalışanlarına hakaret etmek
Havalimanı çalışanları tüm gün neredeyse öfkeli ve sinirli yolcularla uğraşıyor. Herhangi bir rötar veya kaybolan bagajınızı orada görevli kişiye hakaret ederek geri getiremezsiniz. Çünkü havayolu seyahatleri operasyonel bir süreçtir. Davranış Bozukluğu Uzmanı Jodi R.R. Smith, “Orada görevliye kaba davranırsanız, oradaki kişi size yardımcı olmaktan daha fazla kaçar. Eğer ona güler yüzle yaklaşır, iyi konuşursanız probleminiz daha hızlı çözülür” diyor.
4-Güvenlikte öne geçmek
Güvenlik kontrol noktaları belki de yolcuların en sevmediği havayolu seyahat noktasıdır. Yolculara bu konuyla ilgili bir anket yapılsa, “Uçak seyahatleri öncesi en sevmediğiniz havalimanı noktası hangisi?” sorusu yöneltilse Türkiye’de yüzde 70’e yakın yolcu güvenlik noktaları cevabı verir. Aslında güvenlik noktalarında kaba davranılmasa herkes sistemli bir şekilde detektörlerden geçse fazla sorun olacağını düşünmüyoruz. Bu geçiş sırasında en büyük kabalık, sizden sonra eşyalarını veren yolcunun sizin geçişinizi beklemeden önünüze geçmesi ve kendi eşyasını sonra koymamış gibi daha önce geleceğini düşünmesidir. Bir de bu alanda bekleyen güvenlik görevlilerine kaba davranan, hakaret eden yolcular var. İşte bu yolcular dünya genelinde davranış bozukluğu olan yolcular olarak tabir ediliyor.
5-Güvenlikten geçince oyalanmak
Öte yandan birde güvenlikten geçtikten sonra oyalanma olayı var. Güvenlik ekibinin sizden çıkarmanızı istediği kemer, ayakkabı veya bilgisayar gibi eşyalarınızı aldıktan sonra, yolcular için hazırlanmış masaların üzerinde eşyalarınızı düzenlemeyip aynı noktada ayakkabı giymek, kemer takmak gibi şeyleri yapanlar da kaba yolcular olarak sınıflandırılıyor.
6-Çağırılmadan sıraya girmek
Kuşkusuz bu süreç uçağa biniş yapacağımız zaman gerçekleşiyor. Daha kapı açılmadan, yer hizmetleri görevlileri çağırmadan sıraya geçen yolcuların yapmış olduğu davranış bozukluklarından kaynaklanıyor. Yer hizmetleri görevlisi ilk olarak özel durumu olan yolcuları çağırıyor. Daha sonra havayolu konfigürasyonuna göre first class, business class, premium class, ekonomi gibi bilet sınıflarının sıralamasına göre çağrı yapıyor veya yön gösteriyor. Özellikle geniş gövde uçaklarda hem arka hem ön kapıdan biniş olabiliyor. Ekiplerde yolcuların koltuklarına daha kolay ve hızlı gitmeleri için belirli bir süreç yürütmek istiyorlar. Ama daha bu çağrı yapılmadan kapının önünde bekleyen yolcular oluyor. İşte bu durumda havacılıkta kabalık olarak görülüyor. Hatta ABD’de görgü kuralları uzmanları bu davranışı yapan yolcuları ‘Kapı Biti’ olarak adlandırıyor.
7-Fazla koltuk işgal etmek
Havalimanlarında fazla koltuk işgal eden yolcular da görgüsüz olarak nitelendiriliyor. Mesela üçlü veya dörtlü koltuğu tek başına zapt etmek başlı başına bir davranış bozukluğu olarak gösteriliyor. Özellikle uçağa biniş kapısında, yolcuların kapının açılmayı beklediği süreçte bu durumu pek yapmak mümkün olmasa da tek koltuk bile işgal etmek görgüsüzlük oluyor. Yolcular yanlarındaki bir koltuğa çantalarını diğerine yiyeceklerini koyuyorlar. Eğer üç koltuk işgal edeceksiniz havalimanının boş bölgelerinde konuşlanmanız gerekiyor. Yoksa kaba yolcu olarak adlandırılıyorsunuz.