Covid-19 için geliştirilen aşıların dünya genelindeki 7,8 milyar insana taşınabilmesi için 16 bin jumbo jet gerekiyor. Araştırmanın sahibi TTT Global Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan.
Yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınının geldiği noktayı değerlendiren TTT Global Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan, Dünya okurları için BioNTech firmasının geliştirdiği mRNA aşısının -70 santigrat derecede nasıl taşınacağını anlattı.
Dr. Akın Arslan, şunları söyledi:
“Aşının koruyuculuk sağlaması ve beklenen etkiyi gösterebilmesi için 3 hafta arayla 2 doz yapılması gerekiyor. Dünyanın en büyük lojistik operasyonlarından birisi gündeme gelecek. Yapılan hesaplamalar özel olarak hazırlanmış, -70 ile -80 santigrat derece arasında ultra-soğuk kutulara yerleştirilecek aşı dozlarını dağıtmak için 8 binin üzerinde büyük tip kargo uçağı ihtiyacı olacağı ortaya çıkıyor. İlk planlamalara göre Pfizer 2020 yılı sonuna kadar 50 milyon doz aşı üretecek, 2021 hedefi ise 1.3 milyar doz üretim yapmak. Dünyanın önümüzdeki 2 yıl içinde en az 8 milyar doz aşıya ihtiyaç duyacağı değerlendiriliyor. 7.8 milyar insanın ihtiyacı olan 2 doz aşıyı birinci seviye noktalara taşımak için 16 bin Boeing 747 jumbo jet seferi yapılması gerekiyor. Dünyanın en büyük hava kargo filosunun sahibi olan ABD’li FedEx’in bile 600 kargo uçağı var. Tüm bu projeksiyonları yaparken, her türlü tedbire rağmen soğuk zincirin bozulması nedeniyle transfer edilecek aşıların en az yüzde 15-20’sinin ziyan olacağı ve kullanılamayacağının da dikkate alınması iyi olacak.”
Pfizer dünya çapındaki dağıtım için FedEX, DHL ve UPS ile görüştüğünü bildiren Arslan, havayolu şirketlerinin kargo filolarının yetersiz olduğundan birçok büyük havayolu şirketi bir grup yolcu uçağını kargo uçağına dönüştürmeye yönelik planlama yaptığını söyledi.
“Yeni lojistk ekonomi doğacak”
Aşıların taşınması nedeniyle yeni bir lojistik ekonomisi doğacağını belirten Dr. Arslan, “Ülkelerin sipariş verdikleri aşıların en azından 1/3’ünü, çeşitli depolama seviyelerinde -70 santigrat derecede, soğuk zinciri hiç bozmadan koruyabilecek bir ultra-soğutuculu altyapı kurmaları gerekecek. Bunu zorunlu kılan konulardan birisi aşının maksimum etkiyi yaratabilmesi için 3 hafta arayla iki doz uygulanmasının gerekliliği ve bir defa bozulduğunda 5 günlük son kullanma tarihinin başlaması, geri dönüşü olmaması” dedi.
Türkiye aşıya 2021’de ulaşabilecek mi?
TTT Global Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan, aşının Türkiye’ye ne zaman ulaşabileceği konusunda ise şu bilgileri verdi:
“ABD halen BioNTech mRNA’dan 100 milyon doz sipariş vermiş durumda. Bu yılın sonuna kadar firmanın ancak 50 milyon doz aşı üretebileceğini öngörülüyor. 2021 hedefi ise 1.3 milyar doz. 2020 içinde üretilecek aşının 20-30 milyonunun ABD içinde dağıtılması büyük olasılık. Avrupa Birliği 200 milyon, Japonya 120 milyon, Birleşik Krallık 40 milyon ve Kanada 20 milyon resmi siparişi halen Pfizer’e vermiş durumda. Resmi sipariş durumu belli olmayan Türkiye, BioNTech firmasından öncelik alsa bile aşıya en erken 2021’in üçüncü ayından ulaşabilecek gibi görünüyor.”
Türkiye’nin aşı maliyeti 7 milyar doları geçebilir
Akın Arslan’ın hesaplamasına göre, 83 milyon nüfusu bulunan Türkiye’nin yüzde 20 fazlasıyla 199.2 milyon doz aşıya ihtiyacı olacak. Türkiye 199.2 milyon doz için anlaşma yaparsa aşılar için ödeyeceği rakam en az 5.5-6 milyar dolar civarında olacak. Ayrıca BioNTech’in mRNA aşısı tercih edilecekse saklama ssitemleri için 1.2 milyar doların üzerinde yatırım yapması gerekecek.
Böylece Türkiye’nin toplam aşı maliyetinin 7 milyar doların üzerine çıkması muhtemel olacak.