Dünyanın en büyük insansız hava aracı üreticisi (İHA) Çinli DJI firması Rusya ve Ukrayna ile bütün iş faaliyetlerini geçici süreyle durdurduğunu açıkladı.
Firma konuyla ilgili duyurusunda DJI’ın farklı yargı yetkilerine uyum konusunda iç değerlendirme yaptığını ve bu doğrultuda Rusya ve Ukrayna ile bütün iş faaliyetlerini askıya aldıklarını belirtti. Açıklamada Rusya’ya Ukrayna’yı işgal girişimi dolayısıyla uygulanan yaptırımlardan bahsedilmedi.
Pekin yönetimi Rusya’nın işgalini kınamayı reddediyor, ancak Çinli firmalar bir süredir yaptırımların etkisini nasıl ele alacakları konusunda genellikle sessiz kalmayı tercih ediyordu.
Ukrayna Başbakan yardımcısı DJI’yı suçladı, firma yanıt verdi
Şenzen merkezli DJI, Rus güçlerinin askeri operasyonlarında, sivillere yönelik olanlar da dahil, teknolojisini kullanma izni verdiği gerekçesiyle geçtiğimiz ay Ukrayna tarafından eleştirilmişti.
Ukrayna Başbakan Yardımcısı Mykhailo Fedorov yaptığı sosyal medya paylaşımında “DJIGlobal bu cinayetlere ortak olmak istediğinizden emin misiniz?” diye yazmış ve “Ukraynalıların öldürülmesinde Rusya’ya yardımcı olan ürünlerinizi engelleyin!” çağrısında bulunmuştu.
Ukrayna’nın eleştirisi DJI’ın Aeroskop sistemleri üzerine odaklanıyor. Bu sistemler yakındaki insansız hava araçlarını tespit ve takip ediyor, havaalanı, hapishane gibi hassas alanları koruma aracı olarak pazarlanıyor. Kiev yönetimi bu sistemin Rusya tarafından füzelerini yönlendirmede kullanıldığını iddia ediyor.
Firma ise ürünlerinin Rusya tarafından askeri amaçla kullanılmasına ya da Ukraynalıların konumlarının tespitine izin verdiği iddialarını şiddetle reddediyor. Firmanın Federov’un paylaşımınına verdiği yanıtta “DJI ürünlerine silah takılması girişimlerine kesin bir biçimde karşıdır” denildi ve “Ürünlerimizin zarar vermek amacıyla kullanılmasını asla kabul etmeyeceğiz” ifadesi kullanıldı.
DJI’ın Uygur Türklerine karşı insan hakkı ihlalleriyle bağlantısı
Euronews haberine göre DJI, daha önce de insan hakları aktivistleri tarafından Çin’in Doğu Türkistan’da yaklaşık bir milyon kadar Uygur Türkü ve diğer Müslüman azınlıkların tutulduğu kamplardaki sıkı gözetim çabalarına destek verdiği iddialarına konu olmuştu. Firma aralık ayından bu yana Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı’nın Amerikalıların hisselerinin ticaretini yapmasını yasakladığı firmalar arasında yer alıyor.
ABD Hazine Bakanlğı aralık ayındaki açıklamasında DJI’ın Doğu Türkistan’daki Kamu Güvenliği Bürosu’na insansız hava aracı temin ettiğini belirterek büronun doğrudan ya da dolaylı ciddi insan hakkı ihlallerinin sorumlusu ya da suç ortağı olduğuna dikkat çekmişti.