Uçuş ve halı arasındaki bağlantı bin yıldan fazla bir zamana dayanıyor. Hepimiz Binbir Gece Masalları hikayesini biliriz. Bu masalda Hint sultanının en büyük oğlu Prens Hüseyin, Hindistan’daki Bisnagar şehrine gider ve uçan bir halı satın alır. Bu halıyla gitmek istediği yerlere en kolay şekilde ulaşır. Aslında uçuş ve halı arasındaki bağlantı bu hikayelerle dünyaya yayılır.
İnsanlar başka kültürlerin edebi geleneklerinde uçan halılar sayesinde kitap, müzik, film gibi şeylerle keşfettiler. Yahudi kaynaklarında da yer alan diğer bazı rivayetlere göre Süleyman’ın uçan halısının olduğu, bu halı ile yolculuk ettiği belirtilmektedir. Kitaplarda onunla dilediği yere süratle gittiği anlatılmış. Rus halk hikâyelerinde Baba Yaga, Aptal İvan’a uçan bir halı ya da başka büyülü hediyeler verir. Mark Twain’in “Captain Stormfield’s Visit to Heaven” adlı hikâyesinde sihirli halılar, cennet boyunca seyahat etmek için kullanılmaktadır. Sihirli halılar, modern edebiyatta, filmlerde ve video oyunlarında da kullanılmıştır. Uçan halı üzerinde bulunan insanları anında veya hızlı bir şekilde hedeflerine ulaştırmak için kullanılabilecek efsanevi bir halıdır. Peki bu hikayeler, efsaneler günümüze nasıl yansıdı?
Halılar uçuşla bağdaştırılarak havalimanı zeminlerinde kullanılıyor. Havalimanına geldiğinizde dikkatinizi ne çekiyor? Belki kontuarlar, belki kapılar, belki tavan, belki yemek alanları veya uçaklar. Hiç zemine bakmayı aklınıza getirdiniz mi? İşte uçuşla halı hikayesi havalimanlarında birleşiyor diyebiliriz. Dünyayı keşfe en kolay halılarla uçulurken artık bu yolculuklar havalimanından başlıyor.
Olumlu yanları var
Hem temizlenmesi daha kolay, hem toz tutmaması hem de yolcuların ve çalışanların bavul ve trolley gibi tekerlekli eşya ve araçları daha rahat hareket ettirebilmesi için, havalimanı terminal binalarının zemini genelde sert maddeden yapılan kaplamalarla döşenir. Kimi yerde mermer, kimi yerde çeşitli türden taş ve benzeri mukavim malzeme kullanılır. Ama bazı havalimanlarında zemin halı kaplıdır. Bu ilginç ve bakımı zor uygulamanın sebebi ne olabilir, havalimanlarına ne gibi katkısı olur?
Sessizlik ve huzur hakim
Terminal zemininin halı kaplanmasının ardında yatan en önemli sebep, yolcuların ruh halini olumlu yönde etkilemek. Yolcular, böyle bir havalimanında kendilerini nispeten rahatlamış ve hatta kendi evlerinde gibi hissederler. Halı kaplı zemin, bina akustiğine de etki ediyor. Çok kalabalık olmasına karşın, terminal içinde genel bir sessizlik ve huzur oluyor. Halı ile birlikte alçak tavanlar, doğal gün ışığı ve rahat koltuklar da olunca, yolcular iyice gevşiyor. Havaalanı piyasası araştırma şirketi DKMA’ya göre; bu ruh haline bürünen yolcuların, havalimanında yaptıkları alışveriş miktarı yüzde 7 ilâ yüzde 10 arasında artış gösterebiliyor.
Olumsuzlukları da bulunuyor
Bazı olumsuzlukları da yok değil. Çok rahatlamanın verdiği gevşeklik uçak kaçırmanıza neden olabiliyor. Veya kapıya gidişiniz zemini halı olan bir havalimanında daha çok uzuyor. Bazı durumlarda sizi yoruyor bazı durumlar da ise özel kullandığınız golf aracının daha yavaş gitmesine neden oluyor. Kuşkusuz hem olumlu hem de olumsuz bir çok yönü bulunuyor zemini halı kaplı havalimanlarının. Fakat yolcu da güzel bir his, sıcaklık bırakıyor. 3 yıl önce Hindistan’ın Yeni Delhi Havalimanı Terminal-3’de yolcular halılardan dolayı el arabalarını ve bagaj arabalarını rahat kullanamadıklarını devlet otoritesine bildirdiler. Sivil Havacılık Bakanı Jayant Sinha’da bu şikayetler üzerine yolcuların rahatlığı için daha ince ve kaliteli halı tasarlatıp eskileriyle değiştirdi.
Dünyada da çok havalimanın zemini halı. Bu havalimanları saymakla bitmez. En önemlileri Singapur Changi, Malezya Kuala Lumpur Havalimanı, Yeni Delhi Havalimanı, Kanada Vancouver, Yeni Zelanda Wellington Havalimanı olarak örneklendirebiliriz. Özellikle de Singapur Changi Havalimanı bu konuda diğerlerine örnek olabilecek konumda. Terminalde gezerken duraklayıp zemindeki halıların motiflerini incelemek bile seyahate keyif katıyor. Havalimanında brinton yünlü dokuma Axminster halı kullanılmıştır. Bu model yaklaşık 25 yıldır havalimanının zeminini kaplıyor. Simetrik, derinliği olan, canlı ve renkli. Teknik olarak düşünülen halı zeminlerin pürüzsüz ve akışa uygun olması olarak tasarlatılmış. Amaç yolcuların terminalde halılara takılıp sorun yaşamaması ve yolcu akışının hızlı sağlanması olarak düşünülmüş.