Alkollü yolcuyla uçanların kafasında neden birçok soru işareti oluşur? Aşırı derecede alkollü olan yolcuyla seyahat etmek nasıl bir duygudur? Alkollü olmanın uçuşa zararları var mıdır? Uçuş ekipleri bu yolculardan etkilenir mi? Havayoluna alkollü yolcunun nasıl bir zararı olur? Habertürk’ten Güntay Şimşek’in köşe yazısı…
Zaman zaman haberlere de yansıyan havada alkollü yolcu meselesini bu hafta yakın plana alıp, inceleyelim. Konumuz alkol değil, uçakta alkol alınır mı, alınmaz mı mevzusu hiç değil. Aşırı alkollü veya alkol sebebiyle kendinde olmayan yolcular ve yaşattıkları problemlere dokunmak istiyorum.
Uçak seyahatlerinde yanımızdaki yolcuyu seçme şansımız yok. Yalnız uçuyorsanız bu durum sizi de tedirgin eder. Daha önceki yazılarımda istenmeyen yolcu tiplerinden bahsetmiş, ilk sırada alkollü yolcu olduğuna dikkat çekmiştim. (https://www.haberturk.com/yazarlar/guntay-simsek-1019/2110258-ucakta-istenmeyen-8-yolcu-tipi)
Geçen hafta Jet2 Havayolları’nın uçuşunda böyle bir durum yaşandı ve aşırı alkollü Chloe Haines isimli yolcu kokpite girmeye çalıştı. Yaklaşık 2 hafta önce alkol yasağı getirilen yolcu, uçakta alkol krizine girmiş, yolcu ve uçuş ekibine tehditler savurmuştu.
Yaklaşık 3 yıl önce de Türk Hava Yolları’nın (THY) İstanbul-Kazablanka seferini yapan uçağı, alkollü bir yolcunun uçakta çıkardığı huzursuzluk sebebiyle Cezayir’e zorunlu olarak indiğini hatırlatmakta yarar var.
Alkollü yolcular sadece yolcuların değil, aynı zamanda havayollarını da rahatsız olduğu profillerin başında geliyor. Ve bu durum havayoluna ciddi bir maliyet olarak geri dönüyor. Uçuş planlaması bozuluyor, zamanında iniş kalkış yapılamıyor, yolcular konforsuz bir şekilde uçuyor, yer ve uçuş ekibi gereğinden fazla performans göstererek daha fazla yoruluyor. Dahası da var.
Uçağa biniş esnasında alkollü olan ve sorun çıkaracağına dair emareler gösteren yolcuları tüm havayollarının uçağa almama yetkisi var. Taşkınlık yapan, alkolün kontrolüne girenlere de uçakta alkol servisi de yapılmaz. Uçağa alkollü binen veya bindiğinde doz aşımı yaparak etrafı rahatsız etmeye eğilimine girenler için de bu durum geçerli.
2017 yılında İngiltere’de BBC Panaroma tarafından yapılan bir araştırmada alkolle uçağa binenlerde yüzde 50 oranında bir artış tespit edilmişti. İngiliz hükümeti de bu duruma el atmış, verilen cezaları artırmıştı. Hatta İngiltere’de uçakta aşırı alkollü ve uçuşu tehlikeye atanlardan 387 kişi de tutuklanmıştı.
Aşırı alkollü yolcu uçmasın mı?
Aşırı alkollü yolcular seyahatleri esnasında yolcu sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanırlar. Uçuş güvenliği kurallarına uyamayabilirler. Kokpit ve kabin ekibinin ilk görevi uçuşun güvenli bir şekilde yapılmasını sağlamakken buna da engel olabilirler. Bu sebeple aşırı derecede alkollü olan bir yolcu, uçağa bindiği andan itibaren kabin ekibi tarafından gözlemlenir, yani “profiling” yapılır. Yolcunun ne içtiği, ne yediği, nasıl bir psikolojide olduğu uçuş ekibini ilgilendirmez.
Her yolcu, kabin ekibinin gözünde eşittir ve dünya genelinde yazılan uçuş kurallarına uymak zorundadır. Fakat bazen aşırı alkollü yolcular bu kurallara uymayarak ekiplerin işini zorlaştırırlar. Bu durumda ekipler kaptana bilgi verip hemen duruma müdahale ederler. Uçak yerdeyse güvenlik güçleri çağırılır, havadaysa duruma göre uçak en yakın meydana iner. Yolcu güvenlik güçlerine teslim edilir. Bu da başta uçuş güvenliği olmak üzere bir çok şeyi zora sokar. Yolcular gidecekleri yere geç kalır, bağlantılı uçuşları kaçırır, ayrıca tedirgin, kaygılı ve endişeli bir uçuş gerçekleştirmek zorunda kalırlar.
Tuvalete nasıl gideceğim?
Oturduğunuz koltukta yanınızdaki yolcu aşırı derecede alkollüyse zorluk yaşarsınız. Uzun bir uçuşta cam kenarında oturup orta koltuk veya koridorda oturan aşırı derecede alkollü yolcuyla seyahat edenler ciddi sıkıntı yaşarlar. Uçuş süresi daha da uzar. Seyahat kaliteniz düşer. Uçakta istediğiniz ve her zaman yaptığınız şeyleri yapamayabilirsiniz. Tuvalete gidiş sayınız azalır. Alkollü yolcuyu uyandırmak, yerinden kaldırmak zordur. Uyandırmak dürtmek gerekebilir. Bunun da sonucunda nasıl bir tepki göreceğinizi tahmin etmeniz de zordur.
Bana tepki gösterir mi?
Alkollü yolcu bana tepki gösterir mi? ‘Bu tepkiyle nasıl bir durumla karşılaşırım?’ Sorusu uçuş konforunuzu düşürür. Yanınızdaki aşırı alkollü yolcu derin bir şekilde uyurken, uyanmasın diye pencereyi açmaya bile korkarsınız.
Acaba uçağı mı kaçıracak?
En son yaşanılan uçak kaçırma eylemi Rusya’da gerçekleşmişti. Rus havayolu Aeroflot’a ait SU 1515sefer sayılı uçak Surgut’dan Moskova’ya gitmek üzere havalandığında aşırı alkollü ve eli silahlı bir yolcu kokpite girmeye ve uçağı kaçırmaya çalıştı. Uçak ise Hantı-Mansiysk havaalanına zorunlu iniş yapmak zorunda kaldı. İnilen meydanda kolluk kuvvetleri aşırı derece alkollüyü etkisiz hale getirdiler. Yolcular ise şirketin gönderdiği başka bir uçakla Moskava’ya gönderildiler.
Aşırı alkolde sınır var mı?
- Sarhoş veya saldırgan tavırlar sergileyen yolcuların uçakla seyahat etmesine izin verilmiyor.
- Uçaktaki alkol servislerinde yolcunun aşırı derecede alkol almasından sonra kabin ekipleri alkol ikramını kesebiliyor.
- Yaş sınırlandırmasında, havayolu hangi ülkeye aitse uçakta o ülkedeki kurallar geçerli olur.
- Uçak yerdeyken genelde yerel kurallar geçerli olur.
- Uçuş esnasında alkol alındığında uçuşun daha iyi ve daha rahat geçeceğiyle ilgili bilimsel bir kanıt yok.
- Havaalanlarında 24 saat açık olan pub ve restoranlar var. Bu mekanlarla ilgili kısıtlayıcı bir madde yok.