2019’da ABD’li uçak üreticisi Boeing sektörü domine etmişti. Şirket tarihinin en güçlü rakamını 2019’da yakalamıştı. Ancak yaşanan B737 MAX kazaları ve salgın döneminde fabrikalarında çalışan personellerinin virüs sebebiyle vefatı Boeing’i bir hayli geriye götürdü.
Uzun yıllardır ABD’li uçak üreticisi Boeing ve Avrupalı Airbus’ın rekabeti devam ediyor. Diğer uçak üreticileri rekabete dahil olamıyor. Boeing uzun yıllardır liderliği elinde tutsa da son 4 yıldır Airbus sektöre hakim oldu.
Haber Aero ekipleri olarak uzun yıllardır tesislerini ziyaret ettiği, uçakların fabrika çıkışlarına şahitlik ettiği ve hem Paris Airshow hem de Farnborough Airshow’da siparişlerini yerinde yakından izlediği iki şirketin analizini yaptık.
Boeing’in 2018’de B737 MAX Etiyopya Havayolları ve Lion Air kazaları şirketin yükselişinin ilk darbesi olarak gündeme geldi. Şirket en büyük kamusal zararı burada yaşadı. Daha sonra salgın döneminde bazı tesislerindeki Kovid kaynaklı ölümler şirketi bir hayli geriye götürdü. Özellikle ABD’deki bazı üretim merkezleri kapandı.
Şanssızlıkların yakasını bırakmadığı Boeing yanına uzun yıllardır yaklaşamayan Airbus’ın gerisine düştü. Haber Aero ekiplerininin tüm katılmış olduğu yurt dışı organizasyonlarında Boeing düşük katılım gösterdi. Şu an bile aynı sistem devam ediyor. Ancak bu yaz gerçekleştirilecek 2024 Farnbrough Airshow’da şirketin güçlü gelmesi öngörülüyor.
Dar gövdede rekabet son buluyor!
Ancak en son ABD’de yaşanan Alaska Havayolları’na ait bir uçak 6 Ocak Cuma günü gündemi sarsan bir hadiseye neden oldu. Uçak havadayken basıncın düşmesi sonucu acil çıkış kapısı ve penceresinin patlamasının ardından Portland Uluslararası Havalimanı’na acil iniş yaptı. Olay uçağın tapasının kopması sonrası gerçekleşti. Alaska Airlines’ın Ontario, California’ya gitmekte olan 1282 sefer sayılı uçağı havalandıktan kısa süre sonra basınç kaybı yaşadı ve 171 yolcu ve 6 mürettebatla Portland’a acil iniş yaptı. Uçağın acil çıkışındaki kapının tapası koptu. Bu süreç sonrası bu uçak modelleri yere indirildi. Yani Boeing’in yükselişe geçmesine bir hadise daha engel oldu. Çünkü şirketin dar gövdeli MAX uçakları gelecek 10 yıla damga vuracak uçaklar. Uçak üreticisi bu dar gövde uçaklarla A320-A321neo aileleriyle rekabet ediyor.
Bu yıl rekabet sıkı olacak
Uçak üreticilerinin 2030 yılına kadar çok önemli siparişleri mevcut. Şirketler siparişlerini yetiştirmek için canla başla çalışırken yaşadıkları olumsuz hadiseler onları geriye itiyor. Kazalar, motorlarda yaşanan sorunlar, işçi bulamama gibi olumsuzluklar teslimatların zamanını öteliyor. Ancak her olumsuzluğa karşı rekabet bırakılmıyor.
İşte Airbus’ın yükseliş serüveni:
