ABD telekomünikasyon şirketleri AT&T ve Verizon, ABD Federal Havacılık Dairesi’nin (FAA) havacılık güvenliğini gündeme getirmesinden sonra oluşan endişeler nedeniyle 5G’nin hizmet girmesinin ikinci defa ertelemesini kabul ettiler. Yaklaşık bir ay önce yine bir erteleme olmuş, 5 Ocak 2022’de 5G’nin hizmete girmesi hususunda mutabık kalınmıştı, ama mecburen 2 haftalığına ikinci erteleme kararı alındı.
FAA, 5G’nin yeni kablosuz sinyallerinden kaynaklanabilecek sorunları azaltmak için erteleme istemişti. 5G’nin kullandığı frekans bandı, küresel olarak uçak radyo altimetreleri için kullanılan 4.2-4.4 GHz frekans bandına yakın olmasından dolayı havacılık endüstrisi kaygılarını gündeme getirmişti. 5G istasyonlarından gelen sinyallerin, uçakların inişlerinde radyo altimetre cihazlarına zarar vereceği konusunda endişeleri söz konusu.
FAA daha önce 5G kablosuz yayınlar sebebiyle radyo altimetre verilerinin güvenilmez olabileceği için NOTAM yayınlamak zorunda kalacağı uyarısını yapmıştı. Türkiye’nin erkenden 5G’yi test etmek üzere harekete geçmesini de bu gelişmeler engellemiş olabilir. Üstelik ABD’de havacılık ve 5G’nin beraber tartışıldığı dönemden bir süre önce Türkiye’de İstanbul Havalimanı’nda 5G’nin test amaçlı devreye girmesi söz konusuydu. Sebebi açıklanmadan ertelendi. Belki de bu tarz bir tartışma bizde de sessiz yapıldı, yapılıyor.
Öte yandan FAA, Avrupa’da kullanılanlara benzer bir dizi önlemi altı ay boyunca ABD’nin en önemli 50 havalimanında uygulamaya koymayı telekomünikasyon şirketlerinin teklif etti. AT&T ve Verizon ise belirli havalimanlarındaki pistlerin etrafındaki girişe yasak bölgeler ile yaklaşma ve kalkış yollarında azaltılmış sinyal seviyelerini içeren önlemler önerdi.
Avrupa’da 5G hizmetleri 3,6 GHz frekans bandını kullanmakta. Ayrıca havaalanlarının çevresinde 5G’yi hariç tutma alanları var. Buralarda yer istasyonları daha az güç kullanıyor. ABD’de benzer düzenlemelerin yapılması öneriliyor.
Öte yandan Avrupa’da FAA’nin muadili düzenleyici EASA ise geçtiğimiz ay 5G sinyallerinden güvenli olmayan bir müdahale riski tespit etmediğini, ancak ABD’deki durumun farklı olduğunu açıkladı. Neticede ABD’nin 5G’ye geçmesi güvenlik tartışmaları yüzünden iki hafta daha ertelendi. Bakalım nasıl bir düzenlemeyle 5G ABD’de hizmete girecek.
İstanbul Havalimanı 5G riski atlatmış olabilir mi!
Fakat 5G teknolojisinin ülkemize gelmesi için de geç kalınmaması gerekiyor. Bu durumda ihtiyaca göre ihale modelinin geliştirilmesi gerekir. Birileri ihalelerle zengin olsun veya devlete lisanslar ile para kazandıracağız bahanesiyle 5G ihalesi yapılmamalı…
Eğer günümüz şartlarında 5G ihalesi olursa tüm ürünler ithal olacaktır. “Uçtan uca yerli ve milli 5G” söylemi de hava kalacaktır. Önemli bir başarı kazanan ve 4,5G’de sahaya çıkan milli ULAK projesini görmemezlikten gelenlere çeşitli bahanelerle izin verilmemelidir. 5G’ye geçişte yerli ve millik kriterlerine mutlaka riayet edilmeli ve buna göre takvim belirlenmelidir.
Öte yandan ABD’deki “havacılık-5G tartışması” için Türkiye’de ilgili yetkililerimiz bir açıklama yapsa fena olmaz. Mutlaka tartışmalar ve riskler konusunda Ulaştırma Bakanlığı ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) çalışmaları vardır. “Uçtan uca yerli, milli 5G” çalışması yapanların orta noktalarda neler yaptıklarını bilmiyorum, ama geçen yıl İstanbul Havalimanı’nda Türkiye’nin ilk 5G ağı hizmete girmiş olsaydı, yerli ve milli tartışması havada kalırdı. Sonra nasıl bir gelişme olduysa, her şeyi hazır olan 5G’nin hizmete girmesi rafa kaldırıldı. Acaba ABD’de gündem olan güvenlik risklerine benzer bir gelişme yaşanmış olabilir mi? Bilmiyorum.
Fakat Huawei’nin 3 GSM operatörünün için ortak kullanacakları 5G altyapısını Ulaştırma Bakanlığı’nın desteğiyle İstanbul Havalimanı’nda kurduğunu biliyorum. Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone’da 5G pilot uygulamasına ortak alt yapı ile havalimanında başlayacaklardı. Acaba “havacılık-5G” güvenlik tartışması mı yoksa “5G’ye ihalesiz geçişe vesile olabilir” düşüncesi mi pilot sahada uygulamaya erteletti?
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYIN
Yazarın Diğer Yazıları