Türkiye’nin savunma ve havacılık sanayi ihracatı yüzde 16 düşüşle 2,7 milyar dolardan 2,2 milyar dolara geriledi. İhracat, NATO ülkelerine azalırken, Endonezya, Rusya, Hindistan ve Azerbaycan gibi ikili ilişkilerin geliştiği ülkelerde artış dikkati çekti.
Türkiye’nin savunma ve havacılık sanayi ihracatında son iki yılda özellikle İHA ve SİHA satışlarıyla artış yaşanıyor. Son iki yılın rakamlarıysa NATO müttefiklerine ihracatta düşüş, ikili ilişkilerin iyi olduğu ülkeler ile komşu ülkelere satışta artış sinyali veriyor.
Haber Aero’nun Türkiye ihracatçılar Meclisi (TİM) rakamlarından derlediğine göre, savunma ve havacılık 2020 yılı ihracatı 2 milyar 279 milyon dolar oldu. Yurt dışı satış 2019’da 2 milyar 740 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.
ABD her zaman olduğu gibi en fazla ihracat yapılan ülke olarak listenin ilk sırasında yer aldı. ABD’ye 2019 ihracatı 816,5 milyon dolarken, 2020 yılında yüzde 4’lük düşüşle 784,2 milyon dolara düştü. ABD’ye ağırlıklı olarak uçak motor alt parçaları ve uçak yapısal parçalarının ihracatı yapıldı.
Azerbaycan’a ihracat yüzde 164 arttı
Listenin 2’nci sırasında ise Azerbaycan yer aldı. 2019 yılında 88, milyon dolar olan ihracat, 2020 yılında yüzde 194 artışla 260,8 milyon dolara çıktı. Bu da Azerbaycan’ı listenin ikinci sırasına yerleştirdi. Azerbaycan’a ağırlıklı olarak insansız hava aracı (İHA) mühimmat ve füze satışı yapıldı.
Listenin 3’üncü sırasında 200,2 milyon dolarlık satışla Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) var. BAE’ye son yıllarda satış olmasa da önceki yıllardan yapılan ihracatın ödemeleri 2020 yılında alındı.
Geçtiğimiz yıllarda hep 3’üncü sırada yer alan Almanya’ya ise satış da azalma var. Yüzde 38’lik düşüşle Almanya’ya ihracat 256,9 milyon dolardan 157,7 milyon dolara geriledi. Almanya’ya ağırlıklı olarak Airbus parçaları satıldı.
Listenin beşinci sırasında 127,3 milyon dolarla yer alan Hindistan da savunma ihracatı artış olan ülkelerden. Hindistan’a savunma ihracı 2019’da 40,6 milyon dolar olarak gerçekleşmişti.
Umman ise savunma ihracatının en çok azaldığı ülke olarak öne çıktı. 2019’da 297,2 milyon dolarlık savunma ihracatı 2020 yılında 74,4 milyon dolara düştü.
Pakistan savunma sanayi ihracatında artış yaşanırken, Katar’da ise düşüş görünüyor. Nedeni ise ürün alındıktan sonra ödemesinin aynı yıl yapılmış olması.
En fazla artış Endonezya’ya
2019’a göre en fazla savunma sanayi ihracatı yüzde 7 bin 219,5 ile Endonezya’da arttı. Rusya’ya ihracat yüzde 217,4 yükselirken Hindistan’a satış yüzde 213,2 artış kaydetti. Rusya’ya savunma ihracatı 8,5 milyon dolardan 27 milyon dolara yükseldi.
NATO ülkelerine ihracat azaldı
Listeye göre 2019’dan bu yana İngiltere, Hollanda, Polonya gibi NATO müttefiklerine savunma sanayi ürünleri satışı 2020 yılında düşüş yaşadı.
2021’de artış yaşanıyor
Savunma ve havacılık sanayi ihracatı 2021’in ilk iki ayında 2020’nin aynı dönemine göre yükseliş trendinde olduğu görülüyor. 1 Ocak-28 Şubat 2021 dönemindeki savunma ihracatı, yüzde 17,5 artışla 400 milyon 222 bin dolar olarak gerçekleşti.
2020’nin ilk iki ayındaki savunma ürünü ihracatı 340 milyon 716 bin dolar olmuştu.
2020’de en fazla savunma ihracatı yapılan ilk 10 ülke (Milyon dolar):
