Danimarka, ABD ile önemli bir savunma işbirliği anlaşması (DCA) imzaladı.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, 19 Aralık tarihinde düzenlediği basın toplantısında, ABD ve NATO ile işbirliğinin Danimarka’nın güvenliği için hayati önem taşıdığını vurguladı.
Frederiksen, “ABD ve NATO, Danimarka’nın güvenliğinin garantörüdür. Son yıllarda dünyada gözlemlediğimiz gelişmelerle bu durum daha da belirgin hale gelmiştir.” dedi.
Anlaşma ABD güçlerine Danimarka Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin Karup, Skrydstrup ve Aalborg’daki üç üssüne hem kısa hem de uzun süreli erişim hakkı tanıyor.
DCA Faroe Adaları ve Grönland’ı kapsamıyor. Ancak sonuncusu, önemli bir füze uyarı sensörleri tesisi ve ABD Silahlı Kuvvetleri’nin en kuzeydeki tesisi olan Pituffik Uzay Üssü’ne ev sahipliği yapmaktadır. Bu üs ABD ile Danimarka arasındaki farklı bir anlaşmanın parçası.
Dördüncü İskandinav ülkesi oldu
Danimarka Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen yeni imzalanan DCA’yı tarihi olarak nitelendirirken, Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Løkke Rasmussen belirsizlik ve çatışma ile karakterize edilen bir dönemde Danimarka’nın ABD ile sağlam bir ikili ilişkiye sahip olmasının önemini vurguladı.
Danimarka, 2021’de Norveç, 5 Aralık’ta İsveç ve 18 Aralık’ta Finlandiya’nın ardından ABD ile DCA imzalayan dördüncü İskandinav ülkesi oldu.
Anlaşma, her iki tarafın da iç süreçlerini tamamlamasının ardından yürürlüğe girecek. Danimarka Parlamentosu Folketing’in anlaşmayı gözden geçirmesi ve onaylaması gerekecek. İsveç’te DCA’nın bazı noktaları parlamento oturumları sırasında tartışmalara yol açtı. Tartışmalı konulardan biri de konuşlandırılan ABD güçlerinin yasal statüsüydü.
Danimarka’da Başbakan Frederiksen, genel olarak ABD makamlarının, üs dışında ve boş zamanlarında bile olsa, hizmet üyeleri tarafından işlenen suçların kovuşturulmasından sorumlu olacağını açıkladı.
Jeopolitik ortam, özellikle Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Danimarka’yı savunma politikalarını yeniden değerlendirmeye sevk etti. ABD ile savunma işbirliği anlaşmasına ek olarak Danimarka, 1992 yılında Maastricht Antlaşması sırasında güvence altına alınan savunma muafiyeti maddesini de terk etmiştir.
Komşu ülkeler İsveç ve Finlandiya, Ukrayna’nın Rusya tarafından işgal edilmesinin ardından NATO’ya hızlandırılmış katılım başvurusunda bulunmuştu. Finlandiya resmi olarak 4 Nisan 2023 tarihinde ittifaka katılmıştır. İsveç ise ABD’nin F-16 savaş uçaklarını satması koşuluna bağlı olarak Türkiye’nin üyeliğini onaylamasını bekliyor.
Finlandiya ve İsveç, hava savunma kabiliyetlerinin ittifaka daha iyi entegre edilmesinin yanı sıra, NATO nükleer paylaşım düzenlemesinin bir parçası olarak nükleer bombalara ev sahipliği yapma olasılığını da göz ardı etmiyor.