Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), süpersonik uçağın sessiz uçabilmesi için çözüm bulduğunu belirtiyor. Üretim aşamasındaki süpersonik uçak X-59’un 2021 yılında ilk uçuşunu yapması planlanıyor.
Süpersonik seyahat havacılığın en önemli hayallerinden biri. Bir dönem Concorde ile gerçekleşen yolculu uçuşlar, uçağın düşmesiyle sona erdi ancak süpersonik seyahatte en önemli sorunlardan birini gürültü oluşturuyor.
Yıllarca süren araştırma ve tasarım mühendisliğinin ardından NASA, sonik patlamanın azaltılmasına dair bir çözüm bulduğuna inanıyor.
Ajans, yerleşim yerleri üzerinde ticari süpersonik uçuş için mevcut gürültü kısıtlamalarına uygun teknolojiyi geliştirmek ve havacılıkta yeni bir pazar kurmak için Lockheed Martin ile birlikte çalışıyor.
NASA’nın halen şekillenmekte olduğunu kaydettiği proje, X-59 Sessiz Süpersonik Teknolojisi veya QueSST olarak biliniyor.
Düşük Patlamalı Uçuş Göstericisi (Low Boom Flight Demonstrator-LBFD) olarak da bilinen X-59, şu anda Lockheed Martin’in Kaliforniya Palmdale’deki Skunk Works fabrikasında üretiliyor. Süpersonik uçak X-59, ses hızından daha hızlı uçabilen deneysel-tek pilotlu uçak olacak.
55 bin fitte 75 dB ile uçacak
NASA ile Lockheed Martin, daha sessiz bir süpersonik uçağın tasarlanması, üretilmesi ve test edilmesi için Nisan 2018’de 247,5 milyon dolarlık bir sözleşme imzaladı.
X-59, saatte yaklaşık 1.512 km veya Mach 1.23 hızıyla 55 bin fitte (16.764 metre) uçabilecek şekilde tasarlandı. Şirket, uçağın sonik patlamasını ortadan kaldırmayı ve bunun yerine bir arabanın kapısının kapanması, yani 75 desibel ses çıkartarak uçurmayı amaçlıyor.
ABD üzerinden süpersonik uçuşlar, sonik patlamaların neden olduğu rahatsızlıklar nedeniyle şu anda yasalarca yasaklanmış durumda.
X-59, yeni düşük sonik patlama teknolojisinin ne kadar etkili olduğuna dair veri toplamak için bir dizi performans testine tabi tutulacak.
21 ay sürecek performan ve güvenlik testlerinden sonra X-59 süpersonik jet, ilk uçuşunu 2021 yılında yapması planlanıyor.
Bir sonraki aşama ise X-59’un 2023 yılının ilk çeyreğinde bazı ABD şehirleri üzerinde uçurulması hedefleniyor. Böylece süpersonik uçuşların ürettiği gürültüye toplumun tepkilerini ölçülecek ve veriler toplanacak.
Süpersonik uçak projeleri
Lockheed Martin ve NASA, süpersonik projeler geliştiren tek kurum değil. Aerion, Boom Technology ve Spike Aerospace de süpersonik uçaklar tasarlıyor. Boeing ve Airbus da süpersonik ve hipersonik uçak projeleri üzerinde çalışmalar yapıyor.