Mayıs Dördüncü Hafta Panaroması; Son bir haftada neler yaşandı? Geçen hafta öne çıkan haberleri, gelişmeleri, ilginç hadisleri Haber Aero özel olarak derledi.
IATA: Şirketlerin borcu 550 milyar dolara ulaşabilir
Covid-19 sürecinde her Salı düzenlenen ve paydaşların online olarak katılabildiği IATA toplantısında bu hafta endüstrisinin küresel borcunun yıl sonuna kadar 550 milyar dolara yükselebileceğini öngörüldü. Bu rakam, 2020’nin başındaki borç seviyelerine göre 120 milyar dolarlık bir artış anlamına geliyor. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), sektörün borç yüküne dair yeni bir analiz yayınladı. Birliğin hesaplamalarına göre, sektörün borcunun 50 milyar dolarlık kısmı devlet kredileri, 5 milyar doları ertelenmiş krediler ve 12 milyar dolarlık kısmı kredi garantilerinden oluşuyor.
Ticari krediler 23 milyar dolar, sermaye piyasası borcu 18 milyar dolar, yeni faaliyet kiralarından borç 5 milyar dolar ve mevcut kredi tesislerine 6 milyar dolar sektöre borç yükü getiriyor. Mali yardımları, operasyonların eski haline dönmeden krizin en kötüsünü atlatmak için bir yaşam çizgisi olduğunu vurgu yapan IATA, ancak yeniden başlatma döneminde, endüstrinin borç yükünün yüzde 28’lik bir artışla 550 milyar dolar civarında olacağını hesapladı. Birlik, borç seviyesinin 2020 başındakine göre 120 milyar dolarlık bir artış olduğunu belirtti.
Dünyanın en geniş oturma kapasitesine sahip elektrikli uçağı, ilk kez gökyüzü ile buluştu. Cessna Caravan 208B, elektrikli magniX motorlarıyla ilk uçuşunu yaptı. Koronavirüs sürecinde uçaklarda maliyetler daha fazla konuşulmaya başlandı. Eski ve büyük uçaklar uçuş maliyetleri fazla olduğu için emekli edilmeye başlandı. Bu süreçte elektrikli uçaklar ise yeniden gündeme geldi.
Son olarak Cessna Caravan 208B, magniX firmasının ürettiği elektrikli motorlarla tarihi bir uçuşa imza attı. 9 yolcu kapasiteli uçak elektrikli motorlarıyla gökyüzü ile buluştu. Şirketten konu ile ilgili yapılan açıklamaya göre ABD’nin Washington eyaletinde gerçekleştirilen söz konusu uçuş yaklaşık 30 dakika sürdü. 2021 yılının sonunda, bu uçağın 1600 kilometre menzile sahip olacak versiyonunun hizmete sunulması planlanıyor.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Amerikan mürettebatlı Orion uzay aracının üçüncü Avrupa Servis Modülünün (ESM) üretimi için Airbus ile yaklaşık 250 milyon Euro değerinde bir sözleşme imzaladı. ESA, bu ilave servis modülünü sipariş ederek, NASA’nın Artemis programındaki gerekli devamlılığı sağlıyor. Üçüncü Avrupa Servis Modülü (Artemis III misyonu), 2024 yılında astronotları Dünya’nın uzaydaki komşusuna ulaştırmak için kullanılacak (Apollo 17’nin Ay’a inişinden bu yana geçen 50 yıldan fazla bir aradan sonra ilk kez).
Avrupa Servis Modülü (Artemis I) ile ilk mürettebatsız Orion test uçuşu, 2021’de gerçekleşecek. Bir sonraki misyonun bir parçası olarak, Artemis II’de astronotlar, Ay’ın etrafında uçacak ve Dünya’ya geri dönecekler. Avrupa Servis Modülü (ESM), astronotlar için itiş, güç, hava ve suyun yanı sıra NASA’nın yeni uzay aracının termal kontrolünü sağlayacak.
Ocak ayından bu yana 737 MAX üretimlerini durduran Boeing, Washington’daki 737 MAX üretim merkezi olan Renton’da üretime yeniden başladıklarını duyurdu. Boeing Başkan Yardımcı ve 737 programının Genel Müdürü Walt Odisho yaptığı açıklamada, “Üretim sistemimizi geliştirmek ve daha da güçlendirmek için devam ediyoruz. Bu girişimler 737 MAX için en uygun inşa ortamını yaratmanın bir sonraki adımı” dedi.
Geçen yıl 737 MAX’lerin “2020’nin ortalarına” kadar tekrar uçmasının beklemediğini Boeing açıklamıştı. Covid-19’un başlamasından bu yana Boeing’in almış olduğu 299 adet 737 MAX siparişi havayolları tarafından iptal edildi. Böylelikle, Boeing’in MAX kazasından bu yana 500’ün üzerinde 737 MAX siparişi iptal oldu.
Latam’dan iflas erteleme başvurusu
2018 yılında 9 milyar dolar ciro yapan Şili merkezli Güney Amerika’nın en büyük havayolu şirketi LATAM Airlines iflas erteleme başvurusunda bulundu. Şirket yönetimi, Kolombiya, Ekvator, Şili, Peru ve ABD operasyonları için iflas erteleme başvurusu yaptı.
Firmanın hissedarı olan Cuerto ve Amaro ailelerinin yanı sıra Katar Havayolları da 900 milyon dolara yakın finansman sağlayarak borçların bir kısmını döndürmek için kaynak ayırmıştı. LATAM Airlines’tan yapılan açıklamada Arjantin Brezilya ve Paraguay’daki operasyonların devam edeceği açıklandı.
Lufthansa’nın teftiş kurulunda devlet yardımı yerine kontrollü iflas seçeneği üzerinde durulduğu bildirildi. Kurul, AB Komisyonu’nun slot devri talebi nedeniyle 9 milyar Euro’luk kurtarma paketine onay vermemişti. Şirkete yönelik kurtarma paketi ile ilgili uzlaşmanın ardından teftiş kurulundan “iflas da bir seçenek” çıkışı geldi.
Alman hükümeti ile Lufthansa yönetimi arasında 9 milyar Euro hacimli kurtarma paketi üzerinde uzlaşılmış, devletin ilk etapta şirket hisselerinin yüzde 20’lik kısmını devralacağı bildirilmişti. Ancak anlaşmanın şirket teftiş kurulu ve AB Komisyonu’nun da onayından geçmesi gerekiyor. Lufthansa teftiş kurulu, Alman hükümetinin kurtarma paketine Çarşamba günkü toplantısında onay vermemişti. Alman Focus dergisinin Lufthansa teftiş kurulu üyelerine dayandırdığı haberde şirketin kontrollü iflası seçeneğinin devlet yardımlarıyla karşılaştırıldığında daha avantajlı olduğu üzerinde durulduğu belirtildi.
Hafta içi American Airlines, salgının yol açtığı küresel hava yolculuğu talep eksikliğine uyum sağlamak için yönetim ve destek personelinin yüzde 30’unu işten çıkaracağını açıkladı. Fort Worth merkezli havayolu şirketi yönetim ve personel saflarında hali hazırda 17.000 kişiyi istihdam etmekte. İşten çıkarılacak çalışan sayısı ise 5.100 olarak hesaplanıyor. Havayolu şirketi 10 Haziran’a kadar bir satın alma programı sunacak, yeterli kişi gönüllü olmadığı takdirde ise işten çıkarmalara başlayacak.
American Airlines çalışanlarına temmuz ayında işten çıkarılacaklarını bildirecek. Ancak ABD yasaları gereği 30 Eylül tarihine kadar maaş bordrosunda kalacaklar. Havayolu şirketi talep çöküşü sırasında firmanın işgücünü korumak maksadıyla hükümetin sunduğu hibe ve düşük faizli kredilerden 5,8 milyar dolarlık bir likidite sağlamıştı.
İngiltere merkezli düşük bütçeli havayolu şirketi easyJet, American Airlines gibi çalışanlarının yaklaşık yüzde 30’unu işten çıkaracağını açıkladı. Bu rakam yaklaşık 4.500 kişinin işini kaybetmesi anlamına geliyor. Öte yandan şirket filosunda da yüzde 51’lik bir azalmaya gidiyor.
easyJet, çalışanlarının yüzde 30’unu işten çıkarma kararı aldı. Şirket ayrıca filosunda olan uçak sayısını ve teslimatları da öteledi. İşten çıkarma süreciyle ilgili detayların belirlenmesi için birkaç gün içerisinde çalışanlarla görüşmelerin başlatılacağını duyurdu.