Türkiye’nin büyük bir bölümü yazdan kalma havalar yaşıyor. Ancak önümüz kış. Kar ve soğuk en fazla hava ulaşımını olumsuz etkiliyor. Bu nedenle havalimanları için karla mücadele birmleri oldukça önemli. Peki kışın uçuşlar neden aksar? Haber.aero sizin için araştırdı…
Uçaklar, her türlü hava şartlarına hazır bir şekilde fabrikadan çıkarlar. Bunun için uçaklara imalat sürecinde, uçuşları esnasında olası tüm problemlerin önüne geçebilmek için ciddi dayanıklılık ve güvenlik testleri uygulanır.
Boeing ve Airbus gibi üreteciler başta olmak üzere tüm endüstri, uçaklarını Kanada’nın kuzey kutup bölgesi gibi yerlerde dondurucu veya çok sıcak ortamlarda, çeşitli hava ve yer testlerine tabi tutularak sertifikalandırılıyor.
Uçaklar her türlü hava şartlarında uçacak şekilde imal edilse de seferlerin aksamasına neden olan etmenler de yok değil. İste kış aylarında uçuşları aksatan 5 temel sebep…
1- Yan rüzgârlar limit dışına çıkarsa
Uluslararası havacılık otoriteleri, uçakların kalkış ve iniş esnasında dayanım gösterebileceği yan rüzgârlarla ilgili formül ve tabloları yayınlayarak, takip eder. Kış mevsiminde pistte meydana gelen olası buzlanma problemleri de yan rüzgârları ve etkilerini limit dışına öteleyerek operasyonların aksamasına neden olabilir.
Kimyasal malzemeler kullanarak, pistlerin buzlanmasını önlemek veya buzlanan pistin buzunu çözmek oldukça hassas bir konu. Pistlerin yapıldığı malzemenin özelliğini bozarak, pistte hasara yol açarak, operasyonları tamamen olumsuz etkilemek dahil başka büyük sorunlara da sebeb olabilir.
2- De-icing ve anti-icing sıvıları donarsa
Uçağın gövde ve kanatlarında meydana gelen buzlanma, uçağın seyir halindeyken üzerinden geçen hava akımını olumsuz etkileyerek, uçuş performansını düşürebileceği gibi hareketli noktaların kabiliyetini de engelleyerek tehlikeye sebep verebilir. Hatta uçağın havada tutunmasını engelleyerek kazalara da davetiye çıkarabilir. Dolayısıyla uçağın kalkış öncesi buzlanma önleyici anti-icing veya oluşan buz yapılarının çözülmesini sağlayacak de-icing sıvıları ile yıkanarak operasyona alınması gerekir.
Fakat daha ironik olan durum ise çetin kış şartlarında uçakların yıkanacağı bu sıvıların da donması olabilir ki, böylesi durumlarda sefere gidecek tüm uçakların kapalı bir alanda tek tek yıkandıktan sonra uçuşa gönderilmesi gerekebilir.
3- Uçak yakıtı jet A1 pıhtılaşırsa
Uçaklarda kullanılan yakıt JetA1’in en önemli iki özelliğinden biri yüksek tutuşma sıcaklığı ve düşük donma noktasına sahip olmasıdır. Ancak yakıtın olağanüstü soğuk havalarda pıhtılaşabilmesi söz konusu olabiliyor. Bu durumda uçaklara yakıt veren araçlardaki veya merkezi tanklardaki yakıtın pompalanabilmesini imkansız hale getirebilecek pıhtılaşma seferlerin aksamasına sebep olur.
4- Kurallar çalışmayı sınırlarsa
Ağır iklim şartlarında meydana gelen ekipman arızaları nedeniyle, tesisler yetersiz kapasiteye sahipse, sorunları gidermek için bazen dışarıda çalışmak zorunluluğu doğar. Ancak maruz kalınabilecek potansiyel tehlikeler nedeniyle, hem uluslararası mevzuatlar hem de Türkiye’deki sivil havacılık kuralları zor hava şartlarında dışarıda harcanan süreyi sınırlar. Böylece operasyonların aksaması ile uğraşan personelin dışarıda çalışma imkanı da ortadan kalkar ve operasyonlar gecikebilir.
5- Ekipman sıkıntısı doğarsa
Uçaklar zor koşullarda çalışıyor olsa bile, yer hizmetlerinde kullanılan ekipmanlar için aynı şeyi söylemek pek mümkün değil. Yakıt tankerleri, bagaj arabaları, gıda servisi kamyonları, özel atık kamyonları soğuk iklim şartlarında operasyonların aksamasına neden olabilecek problemlerle karşılaşır. Uçaklardaki kırılmış, bozulmuş veya kullanılamaz hale gelmiş çeşitli parçalar bakım-onarım için götürülünce de operasyonlar aksar.