FAA, Boeing’e 737 MAX ve 787’de sınırlı sertifika yetkisini geri verdi. Yeni uçakların tescil süreçleri haftalık dönüşümlü yürütülecek, denetçiler montaj aşamalarında sahada bulunmayı sürdürecek.
ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), Boeing’e 737 MAX ve 787 programları için sınırlı sertifikasyon yetkisini kademeli olarak geri verdi. Karar doğrultusunda FAA ile Boeing, yeni uçakların tescil sertifikalarını haftalık dönüşümlü olarak verecek. Yetkinin uygulanacağı yerler ise Boeing’in üretim tesisleri olacak.
FAA’nın planına göre federal denetçiler, fabrikalarda kritik montaj aşamalarını yakından takip etmeyi sürdürecek. Denetimler kapsamında, mekanik işlerin onaylı tasarımlara uygunluğu kontrol edilecek ve çalışanların olası sorunları bildirmesini teşvik eden bir güvenlik kültürünün varlığı değerlendirilmeye devam edecek.
Bu düzenleme, FAA’nın Boeing üzerindeki gözetim rolünü koruyarak sertifikasyon süreçlerinde adım adım ilerleme sağlanmasını amaçlıyor.
FAA, karara ilişkin yaptığı açıklamada, “Güvenlik, yaptığımız her şeyin temelidir ve FAA, bu adımın güvenli bir şekilde atılabileceğinden emin olduğumuz için bu adımı atmamıza izin verecektir” ifadesini kullandı.
Boeing’in 737 MAX için sertifika yetkisi ilk kez 2019’da, Lion Air ve Ethiopian Airlines kazalarının ardından alınmıştı. Üretim kalitesiyle ilgili gövde bağlantıları ve yapısal bileşen sorunları nedeniyle 787 programı için yetki askıya alınması ise üç yıl sonra gerçekleşti.
Boeing, Airbus’ın gerisinde kaldı
FAA, haziran ayında Boeing’in Organizasyon Tanımlama Yetkisi (ODA) yetkisini üç yıl süreyle yenilemişti; ODA programı, üreticilerin ajans adına bazı sertifikasyon işleri yürütmesine izin veriyor ancak sıkı gözetim altında kalmayı şart koşuyor. FAA yetkilileri, sınırlı devrin yeniden verilmesinin denetçilerin daha yüksek riskli alanlara odaklanmasını sağlayacağını, ancak Boeing üretim hatlarına ilişkin “doğrudan ve titiz” kontrolün sürdürüleceğini vurguladı.
Airbus’tan 373, Boeing’ten 323 teslimat
Boeing, temmuz 2025 sonu itibarıyla Airbus’ın gerisinde kalmış durumda: yılın ilk yedi ayında Boeing 328 uçak teslim ederken Airbus 373 teslimat gerçekleştirdi; Boeing’in teslimatları arasında 246 MAX ve 45 Dreamliner yer aldı. Üretim; kalite kontrolleri, tedarik zinciri aksaklıkları ve FAA gözetiminin sürmesi nedeniyle sekteye uğramıştı.
Şirket, 737 MAX üretiminde aylık sınırı mevcut 38 uçaktan önce 42’ye, daha sonra 47’ye çıkarmayı; 787 üretimini de ayda yaklaşık beşten yediye ve ileride çift haneli aylık seviyelere taşımayı planladığını açıkladı. Kısmi sertifika yetkisinin geri verilmesinin darboğazların aşılmasına yardımcı olması bekleniyor, ancak FAA ile dönüşümlü yapılan uygulama nedeniyle teslimat akışı sıkı biçimde yönetilmeye devam edecek.
Olaylar Boeing’in üzerindeki baskıyı arttırıyor
Regülatörler, Boeing’e sınırlı yetki iadesinin bir “jest” olduğunu ancak güvenin hâlâ kırılgan kaldığını vurguladı. Eylül 2025’te FAA, 737 üretimindeki yüzlerce denetim eksikliği iddiası nedeniyle şirkete 3,14 milyon dolar para cezası vermişti. Bu karar, Ocak 2024’te Alaska Airlines’a ait bir 737 MAX 9’un acil çıkış kapağının kopmasıyla başlatılan incelemelerin ardından geldi. Olayla ilgili yürütülen soruşturmada, NTSB birçok sistemsel hataya işaret etmişti.
FAA’nın Boeing’e tam yetkiyi vermek yerine haftalık dönüşümlü sertifika modeli uygulaması, federal denetçilerin fabrikalarda günlük varlığını sürdürmesini garanti altına alıyor. Yetki iadesi Boeing için sembolik bir ilerleme olarak görülse de şirketin üretim ve güvenlik beklentilerini karşılayabildiğini kanıtlaması gerekiyor. Aksi takdirde, verilen yetki yeniden kısıtlanabilecek.
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
